1 Ár ið 2012, fimmtudaginn 29. mars, er í Félagsdómi í málinu nr. 4/2012 . Samtök atvinnulífsins f . h. Samtaka ferðaþjónustunnar vegna Iceland Express ehf. gegn Alþýðusambandi Íslands vegna Flugfreyjufélags Íslands kveðinn upp svofelldur d ó m u r: Mál þetta var dómtekið 27. mars 2012 . Málið dæma Arnfríður Einarsdóttir, Gylfi Knudsen, Ásmundur Helgason, Valgeir Pálsson og Bryndís Hlöðversdóttir. Stefnandi er Samtök atvinnulífsins, kt. 680699 - 291 9, Borgartúni 35, Reykjavík, f. h. Samtaka ferðaþjónustunnar vegna Iceland Express ehf., kt. 7004 - 97 - 2919, Ármúla 7, Reykjavík. Stefndi er Alþýðusamband Íslands, kt. 420169 - 6209, Sætúni 1, Reykjavík, vegna Flugfreyjufélags Íslands, kt . 550169 - 5099, Borgar túni 22, Reykjavík. Dómkröfur stefnanda Að verkfall það , sem Flugfreyjufélag Íslands boðaði með bréfi , dagsettu 22. mars 2012 , vegna starfsmanna Iceland Express ehf., og koma á til framkvæmda 30. mars 2012, verði dæmt ólögmætt. Að stefndi verði dæmdur til að greiða stefnanda málskostnað að mati dómsins. Dómkröfur stefnda Stefndi krefst sýknu af öllum kröfum stefnanda og málskostnaðar úr hendi stefnanda. Málavextir Stefnandi lýsir málavöxtum svo að milli Iceland Express e hf. og Flugfreyjufélags Íslands sé í gildi k jarasamningur um kaup og kjör flugliða hjá fyrrnefndu félagi. Í 2 janúar sl. hafi stefndi , f . h. Flugfreyjufélags Íslands , höfðað mál fyrir F élagsdómi á hendur stefnanda, f . h. Samtaka ferðaþjónustunnar vegna I cel a nd Expres s e hf . Í stefnu, sem gefin hafi verið út 9. janúar 2012, hafi stefnandi krafist þess í fyrri lið kröfugerðar að viðurkennt y rði að Iceland E xpress e hf. he f ð i brot ið gegn ákvæðum gr. 01.12 í 1. k afla framangreinds kjarasamnings um forgangsrétt félagsmanna Flugfreyjufélags Íslands til vinnu í flugvélum á vegum Iceland Express e hf . Í seinni kröfulið krafðist stefnandi þess að viðurkennt yrði að með því að hafa erlenda flugfreyju/flug þ jón hefðu ákvæði 01 - 6, 01 - 7, 01 - 9 og 01 - 10 í 1. k afla kjarasamnings ins verið brotin. Þá krafðist stefndi málskostnaðar. Undir rekstri málsins hefði stefnandi fallið frá síðari kröfuliðnum. Stefndi hafi krafist sýknu af kröfum stefnanda. Félagsdómur hafi kveðið upp dóm í málinu 1. mars 2 012 og fallist á kröfu stefnda með svohljóðandi dómsorði: Viðurkennt er að stefndi, Iceland Express, braut gegn ákvæðum gr. 01 - 12 í kafla kjarasamnings aðila um forgangsrétt félagsmanna Flugfreyjufélags Íslands til starfa um borð í flugvélum félagsins, me ð því að ákveða að einungis þrír félagsmenn stefnanda, Flugfreyjufélags Íslands, verði starfandi í hverju flugi á tímabilinu 1. janúar til 30. júní 2012 í flugvélum sem stefndi hefur tekið á leigu frá flugrekstraraðilanum CSA Holidays af gerðinni Airbus 32 0. Fulltrúar aðila hafi hist á fundi í húsnæði Samtaka atvinnulífsins 6. mars 2012. Daginn eftir, 7. mars 2012, hafi lögmaður stefnda sent stefnanda bréf þar sem segi : Í ofangreindum dómi kemur fram sú niðurstaða að með því að hafa erlendar flugfreyju r/flugliða við störf í vélum á vegum Iceland Express, hafi félagið brotið gegn forgangsréttarákvæði kjarasamnings á milli aðila. Þetta er óumdeild niðurstaða dómsins. Eins og lýst var á fundinum í gær, er umbjóðandi minn tilbúinn til að gera ekki frekari k röfur en þær á hendur Iceland Express, til að fullnægja dóminum, að starfandi verði 4 flugfreyjur/flugliðar sem er lágmarksfjöldi samkvæmt reglum, þ.e. 4 íslenskar flugf r eyjur/flugliðar sem eru félagsmenn u mbjóðanda míns, í hverju flugi. Umbjóðandi minn mu n ekki gera athugasemdir við það þó að einnig verði vi ð störf í - flugfreyja/flugliði umfram lágmarksfjölda (4 og ekki félagsmaður umbjóðanda míns. Umbjóðandi minn gefur umbjóðanda þínum frest til fimmtudagsins 15. mars n.k. til að fallast á tillögur umb jóðanda míns sbr. hér að ofan. Ef ekki er fallist á ofangreindar tillögur, mun umbjóðandi minn áskilja sér rétt til að framfylgja dómi Félagsdóms frá 1. mars sl. eins og lög heimila. 3 I celand Express e hf. hafi svarað með bréfi lögmanns félagsins, dagsettu 15. mars 2012 , þar sem dómsorð Félagsdóms sé tekið orðrétt upp. Í framhaldi segi þar um dómsorðið: Dómurinn hefur því skorið úr um að starfandi flugl iðar um borð í ofangreindum flugvélum skuli vera félagsme nn í Flugfreyjufélagi Íslands. Með vísan til þess lýsir Iceland Express því hér með yfir að frá og með dómsuppkvaðningu mun verða skilað fullu félagsgjaldi vegna þeirra fjögurra flugliða sem eru í hv erju flugi í flugvélum sem Iceland Express hefur tekið á leigu frá flugrekstraraðilanum CSA Holidays af gerðinni Airbus 320, samkvæmt núverandi fyrirkomulagi þar á. Er þar meðtalin starfandi fyrsta freyja hv erju sinni, þ.e. sú sem uppfylli r skilyrði flugre kstrarhandbókar flugrekstraraðilans , eins og útskýrt hefur verið. Þannig telur umbjóðandi minn að dómi Félagsdóms sé fullnægt. Í tilvísuðu bréfi þín f h. FFÍ er því lýst að FFÍ sætti sig við að starfandi verði fjórar flugfreyjur/flugliðar og að FFÍ muni ek ki gera athugasemdir þó að í hverju flugi ve ði frá hinu erlenda flugfélagi. Það er skoðun Iceland Express að það þjóni engum hagsmunum og sé ekki skynsamleg ráðstöfun að ofmanna véla rnar, enda er ekki hægt að lesa þá niðurstöðu úr dómi Félagsdóms. Auk þess er ekki hægt að fallast á að niðurstaða Félagsdóms feli í sér að störf erlendra flugfreyja/flugliða um borð í vélum á vegum Iceland Express sé samningsbrot enda óheimilt að mismuna starfsmönnum á grundvelli þjóðernis, sbr. 4. gr. laga nr. 2/1993, um Evrópska efnahagssvæðið. Iceland Express ehf. óskar eftir að FFÍ taki tillit til ofanritaðs og væntir góðs samstarfs. Formaður Flugfreyjufélags Íslands hafi brugðist illa við þessari la usn og lýst því yfir á félagsfundi 15. mars sl. að hún myndi ekki samþykkja inngöngu erlendra flugfreyja í félagið á þann hátt sem Iceland Express e hf. hefði væntingar um. Hafi Flugfreyjufélag Íslands ekki svarað framangreindu bréfi Iceland Express e hf. m e ð formlegum hætti. Stéttarfélagið hafi hins vegar boðað til félagsfundar sem haldinn hafi verið þenn an sama dag. Í fundarboði segi um fundarefnið : Rædd verður niðurstaða Félagsdóms og hugsanlegar aðgerðir hlít i Iceland Express ekki dómsorði . Á fundinum hafi verið ákveðið að boða til leynilegrar atkvæðagreiðslu 20. - 21. mars um verkfall. Hinn 22. mars sl. hafi borist tilkynning F lugfreyjufélags Íslands um boðun verkfalls, sem koma ætti til framkvæmda kl. 00:01 föstudaginn 30. mars 2012 og vera ótí mabundið. Komi fram í bréfinu að 81 félagsmaður hafi verið á kjörskrá en 47 kosið. Atkvæði hafi fallið þannig að 33 hefðu sagt já, 13 hefðu sagt nei og eitt atkvæði hefði verið ógilt og hefði v erkfallsboðunin því verið samþykkt. Segi síðan að samkvæmt þess u boði Flugfreyjufélag Íslands ótímabundið verkfall allra félagsmanna 4 í félaginu hjá Iceland Express ehf. frá og með kl. 00:01 föstudaginn 30. mars 2012. E nn fremur komi fram í bréfinu að verkfallsboðunin sé tilkynnt I celand Express e hf., Samtökum atvinnul ífsins og Ríkissáttasemjara. Málsástæður stefnanda og lagarök Stefnandi byggir dómkröfu sína á því að verkfall það , sem Flugfreyjufélag Íslands hefur boðað og ætlað er að ko ma til framkvæmda 30. mars 2012 sé ólögmætt. Í gildi sé kjarasamningur milli málsaðila og þeir séu bundnir friðarskyldu. Friðarskyl dan sé meginregla í vinnurétti sem grundvall i st á því meginsjónarm iði að samninga beri að halda. Sé þjóðhagslega brýnt að k jarasamningar séu haldnir allan gildistíma sinn . Frá megi nreglunni sé undantekning, sem eigi við í því tilviki þegar kveðinn ha f i verið upp dómur í Félagsdómi. Sé þá heimilt að knýja samningsaði la til efnda með vinnustöðvun. Stefnandi byggir á því að þessi þrönga undantekning geti ekki átt við um hið boðaða verk fall Flugfreyjufélags Íslands . Í þessu sambandi sé grundvallaratriði að dómsorð Félagsdóms í máli nr. 1/2012, sem hér sé um að ræða, hafi verið viðurkenningardómur þess efnis að stefndi hefði brotið gegn kjarasamningsákvæði með tiltekinni ákvörðun, er lot ið hafi að því að einungis þrír félagsmenn stefnanda yrðu starfandi í hverj u flugi á vegum Iceland Express ehf . Félagið hafi hins vegar leitast við að bregð ast við dómsorðinu á þann hátt sem hann telur rétt, eins og áður sé lýst . Stefnandi virðist vera ann arrar skoð unar um það hvað felist í dómsorðinu og um það sé óleyst ur réttarágreiningur, sem heyri undir lögsögu Félagsdóms. Stefnandi byggir á að viðurkenningardómur , eins og hér um ræðir , sé ekki lögmætur grundvöllur vinnustöðvu nar en í dómsorðinu sé ekki kv eðið á um tiltekna skyldu stefnanda . S é u því engar forsendur til að knýja fram efndi r á skyldu samkvæmt dómsorðinu. Lögð sé áhersla á að hvers kyns undantekningar frá friðarskyldu ber i að túlka þröngt og það sé einnig í samræmi v ið meginreglur rétt arfars. Viðurkenningardómar eru almennt ekki aðfararhæfir, andstætt dómum, þar sem kveðið er á um skyldu málsaðila til að gera eitthvað eða láta eitthvað ógert. Stefnandi byggir á að túlkun stefnda á dómi Félagsdóms í máli nr. 1/2012 sé röng og að markmið ið með hinni boðuðu vinnustöðvun sé að knýja stefnda til einhvers annars en dómurinn felur í sér. F organgsréttarákvæði kjarasamning s Iceland Express ehf. og Flugfreyjufélags Íslands sé fullnægt með félagsaðild svonefndrar fyrstu freyju um borð í vélum féla gsins í Flu g freyjufélagi Íslands en I celand Express ehf. hefur tilkynnt að öll félagsgjöld verði greidd. Með því að félagsgjaldi verði skilað , verði þær félagsmenn í Flugfreyjufélaginu og félagið be ri fullar skyldur gagnvart þeim , hvort sem þær teljist fullgildir félagsmenn eða aukafélagar samkvæmt 5. gr. laga F lugfreyjufélags Íslands . Umræ ddar fyrstu freyjur séu tékkneskar og séu þær 5 jafnframt meðlimir í stéttarfélag i flugfreyja í Tékklandi og hafi þa r ríkisfang og/eða búseturétt. E kkert sé því til fyr irstöðu hjá F lugfreyjufélagi Íslands að gera þær að aukafélögum á grundvelli 5. gr. laga stéttarfélagsins, enda sé þar beinlínis gert ráð fyrir inngöngu a ukafélaga við þessar aðstæður. Aukafélagar greiði þá félagsgjald eins og aðrir félagsmenn og Flugfreyj ufélagið ber i sömu skyldur gagnvart þeim og gagnvart aðalfélögum. Með þess u sé dómi Félagsdóms fullnægt. Sé Flugfreyjufélagi Íslands skylt , samkvæmt 2. gr. laga nr. 80/1938 , að veita erlendum f lugfreyjum inngöngu í félagið. Stefnandi vísar einnig til félag afrelsisákvæðis 74. gr. stjórnarskrárinnar og rétt ar manna til að standa utan stéttarfélag a samkvæmt 2. mgr. ákvæðisins. Það væri andstætt þessum reglum ef aukafélagar nytu ekki forgangsréttar til jafns við aðalfélaga. Stefnandi áréttar að umræddar fyrstu freyjur um borð í vélum félagsins, samkvæmt núverandi fyrirkomulagi, séu starfsmenn tékkneska flugrekandans, HCA. Forsenda starfa þeirra um borð sé sú, að þær uppfyll i skilyrði flugrekstrarhandbókar flugrekandans um að hafa flogið að lágmarki 50 0 flugtíma með flugrekandanum. Engin starfandi flugfreyja hj á I celand Express ehf. uppfylli þetta skilyrði. Eins og útlistað hafi verið , hafi flugrekstrarhandbókin að geyma lagalega bindandi fyrirmæli um flugr eksturinn, sem flugrekandanum sé óheimilt að ví kja frá, samkv æmt tékkneskum lögum sem hann sé bundinn af. Til enn frekari stuðnings þessari málsástæðu bendir stefnandi á að það væri andstætt jafnræðisreglu 65. gr. stjórnarskrárinnar nr. 33/1944, sbr. 3. gr. laga nr. 97/1995, ef F lugfreyjufélag Ísl ands neitaði erlendum flugfreyjum um aukaaðild að félaginu á grundvelli þjóðernis. Jafnfram t væri brotið gegn meginreglum samningsins um e vrópska efn a hagssvæðið, sem hafi lagagildi hér á landi , sbr. lög nr. 2/1993, ef flugfreyjur með tékkneskt ríkisfang o g/eða búseturétt hefðu ekki sama rétt og Íslendingar til inngöngu í F lugfreyjufélag Íslands , hvort sem væri se m aðalfélagar eða aukafélagar. Vísist til 4. gr. samningsins þar sem fram komi að hvers kyns mismunun á grundvelli ríkisfangs sé bönnuð á gildissv iði samningsins , nema annað le iði af einstökum ákvæðum hans. Einnig vís i st til ákvæða laga nr. 47/1993 , um frjálsan atvinnu - og búseturétt launafólks inn an e vrópska efnahagssvæðisins. Samkvæmt 1. gr. lag anna skuli ákvæði reglugerðar um frel si launþega til flutninga innan e vrópska efna hagssvæðisins nr. 1612/68/EBE, sbr. reglugerðir nr . 312/76/EBE og nr. 2434/92/EBE og tilskipun 2004/38/EB, eins og henni hafi verið breytt með ákvæðum samningsins um e vrópskt efnahagssvæði, hafa lagagildi hér á landi. Í regluge rðinni komi fram meginreglan um frjálsan atvinnu - og búseturétt launafólks innan e vrópska efnahagssvæðisins. Stefnandi be ndir á að hugmynd, sem fram komi í bréfi lögmanns F lugfreyjufélags Íslands frá 6. m ars 2012, um að starfandi fyrst a freyja verði einhvers konar 6 um borð í vélum Iceland Express ehf. , sé órökrétt. Í fyrsta lagi fullnægi slíkt fyrirkomulag ekki forgangsréttarákvæð inu, sem um hafi verið deilt , og í öðru lagi sé ekki kveðið á um slíkt fyrirkomulag í áðurgreindu dómsorði F élagsdóms í málinu nr. 1/2012. Í þriðja l agi fái það ekki staðist að forgangsréttarákvæði í kjarasamningi leiði til þess að atvinnurekanda sé skylt að ráða til sín nýj an starfsmann, sem sannanlega sé engin þörf fyrir og umfram það sem kveðið sé á um í mönn unarreglum kjarasamnings og flugreglum. Stefnandi byggir enn fremur á því að forsendur hafi breyst frá því að framangreindu r dómur Félagsdóms var kveðinn upp að því leyti að Flugfreyjufélag Íslands hafi í verki viðurkennt að ekki verði hjá því komist að í hverju flugi verði starfandi um borð fyrsta freyja sem hinn erlendi flugrekandi útvegi vegna ófrávíkjanlegrar kröfu þar um í flugrekstrarhandbók hans. Við þá aðstöðu sé stefnanda ómögulegt, auk þess sem það væri andstætt gildandi lögum, að efna forgangsréttarákvæðið á þann hátt sem stefndi geri kröfu um. Stefnandi byggir á að vinnustöðvun við þessar aðstæður sé óheimil eðli máls samkvæmt. Stefnandi bendir á að Flugfreyju félag Íslands hafi ekki fylgt þeirri málsmeðferð, sem mælt sé fyrir um í 14. gr. og 3. mgr. 15. gr. laga nr. 80/1938 , um stéttarfélög og vinnudeilur, áður en boðað var til verkfallsins. Í 3. mgr. 15. gr. laganna segi að það sé skilyrði lögmætrar ákvörðuna r um boðun vinnustöðvunar að samningaviðræður eða viðræðutilraunir um framlagðar kröfur hafi reynst árangurslausar þrát t fyrir milligöngu sáttasemjara . Engar raunveruleg ar viðræðutilraunir málsaðala hafi átt sér stað . F lugfreyjufélag Íslands hafi ekki sva r að bréfi I celand Express ehf. frá 15. mars sl., það hafi ekki lagt fram formlegar kröfur og enn hafi ekki verið óskað eftir milligöngu sáttase mjara. Þá sé óljóst hvert markmið ið sé með hinu boðaða verkfalli . Ekki hafi verið gætt meðalhófs og Iceland Expre ss ehf. hafi ekki verið veitt svigr úm til þess að bregðast við dóminum. Verkfallsboðunin sé því andstæð tilvitnuðum lagafyrirmælum og þar með ekki tímabær. Hver ofangrei ndra málsástæðna fyrir sig dugi til þess að fallast beri á kröfu stefnanda. Kröfu sína um málskostnað byggir stefnandi á 130. gr. laga nr. 91/1991, sbr. 65. gr. laga nr. 80/1938. Málsástæður stefnda og lagarök Stefn di byggir sýknukröfu sína á því að samkvæmt 1. mgr. 17. gr. laga nr. 80/1936 sé heimilt á miðju samningstímabili að hefja vinnustöðvun til fullnægingar úrskurðum og dómum Félagsdóms. Í ákvæðinu felist því undantekning frá þeirri meginreglu um friðarskyldu, að ekki megi hefja vinnustöðvu n út af atriðum sem Félagsdómur eigi úrskurðarvald um. 7 Í framangreindu lagaákvæði felist heimild til handa stéttarfélögum til að boða verkföll ef atvinnurekandi, sem dæmdur hefur verið í Félagsdómi, fer ekki eftir dóminum. Sá dómur, sem byggt sé á við bo ðun slíks verkfalls, þurfi að vera skýr og fjalla beint og skýlaust um skyldu þess aðila, sem vinnustöðvunin beinist gegn. Í dómi Félagsdóms í máli nr. 1/2012 segi að Iceland Express ehf. sé skylt að hafa starfandi fjóra flugliða um borð í hverju flugi, se m séu félagsmenn í Flugfreyjufélagi Íslands. Stefndi byggi á því að þessi niðurstaða Félagsdóms sé nægilega skýr til að unnt sé að framfylgja h enni með verkfallsboðun. Stefndi vísar til þess að áður en komið hafi til atkvæðagreiðslu um verkfallsboðun til að framfylgja niðurstöðu Félagsdóms, hafi málsaðilar hist á fundum. Fundir hafi verið haldnir 6. og 23. mars sl. án árangurs. Þá hafi gengið bréf milli aðila 7. og 15. mars sl. Ekki hafi verið leitað til Ríkissáttasemjara, enda engin ákvæði í lögum nr. 80 /1938 sem bendi til þess að það hefði átt að gera áður en boðað var til verkfallsins. Til grundvallar hafi legið skýr dómur Félagsdóms um brot stefnanda á forgangsréttarákvæði kjarasamnings. Í 15. gr. laga nr. 80/1938 sé fjallað um ferli samningaviðræðna og aðdraganda þess að unn t sé að boða til verkfalls þegar ekki hefur tekist að ná saman kjarasamningi. Þar sé gert ráð fyrir samningaferli og aðkomu ríkissáttasemjara. Í 17. gr. laganna sé hins vegar sérstakt ákvæði þar sem fram komi heimild til verkfalls boðunar til að framfylgja dómi Félagsdóms. Í slíkum tilvikum sé enginn ágreiningur til staðar sem þurfi að fylgja eftir með samningaferli á þann hátt sem tiltekið sé í 15. gr. laganna. Í bréfi sínu til stefnda hinn 15. mars sl. hafi stefnandi staðfest að hann skilji dóm Félagsdóms í máli nr. 1/2012 þannig að kveðið sé á um að allir starfandi flugliðar um bo r ð í flugvélum á vegum félagsins skuli vera félagsmenn í Flugfreyjufélagi Íslands. Með vísan til þess hafi stefnandi lýst því yfir að fyrirtækið hygðist skila félagsgjöldum af hinum erlendu flugliðum, sem starfi um borð í flugvélum á hans vegum , til Flugfreyjufélags Íslands. Með því hafi stefnandi talið að hann hafi fullnægt dóminum. Engar umsóknir eða greiðslur hafi hins vegar borist Flugfreyjufélagi Ísl ands vegna slíkra starfandi flugliða. Stefndi tekur fram að það sé afar mikilvægt fyrir Flugfreyjufélag Íslands að niðurstaða Félagsdóms í máli nr. 1/2012 nái fram að ganga. Þar sem stefnandi hafi lýst því yfir að hann ætli ekki að fara eftir niðurstöðun ni, eigi stefndi ekki önnur ráð en að boða til verkfalls til að framfylgjan dóminum með vísan til 1. mgr. 17. gr. laga nr. 80/1938. Þegar tekin hafi verið ákvörðun um það , hvort boða ætti til verkfallsins, hafi verið farið eftir ákvæðum 2. og 3. gr. 15. gr . laganna þar sem segi að fara skuli fram leynileg atkvæðagreiðsla með þátttöku að minnsta kosti fimmtungs atkvæðisbærra félagsmanna. Hafi verið miðað við þennan tiltekna fjölda félagsmanna 8 sem séu starfsmenn Iceland Express ehf. Verkfallsboðunin sé tímabæ r en miklu skipti fyrir Flugfreyjufélag Íslands að Iceland Express ehf. fari eftir dóminum strax, enda ekkert sem komi í veg fyrir að fyrirtækinu sé það mögulegt. Stefndi sé með þessu að verja störf félagsmanna sinna og slík rök liggi einmitt að baki forga ngsréttarákvæðum kjarasamnings. Málskostnaðarkröfu sinni til stuðnings vísar stefndi til ákvæða 130. gr. laga nr. 91/1991, sbr. 65. gr. laga nr. 80/1938. Niðurstaða Mál þetta á undir Félagsdóm samkvæmt 1. tölul. 1. mgr. 44. gr. laga nr. 80/1938, um s téttarfélög og vinnudeilur. Ágreiningsefni málsins lýtur að lögmæti ótímabundins verkfalls sem stefndi, Flugfreyjufélag Íslands, boðaði stefnanda, Iceland Express ehf., með bréfi, dagsettu 22. mars 2012, og koma á til framkvæmda kl. 00:01 föstudaginn 30. mars 2012. Krefst stefnandi þess að verkfall þetta verði dæmt ólögmætt. Af hálfu stefnda er krafist sýknu af þeirri kröfu. Samkvæmt því, sem fram kemur í málinu, eru tildrög þess ágreiningur málsaðila um það hvort dómi Félagsdóms í máli þeirra, sem kveðinn var upp hinn 1. mars 2012 í málinu nr. 1/2012, hafi verið fullnægt með réttum hætti af hálfu stefnanda sem var stefndi í hinu fyrra máli. Með umræddum dómi var tekin til greina d ómkrafa stefnanda í því máli, sem er stefndi í því máli sem er hér til meðferðar, svo sem dómkrafan var orðuð samkvæmt breyttri kröfugerð. Er dómsorðið svohljóðandi: - 12 í 1. kafla kjar asamnings aðila um forgangsrétt félagsmanna í Flugfreyjufélagi Íslands til starfa um borð í flugvélum félagsins, með því að ákveða að einungis þrír félagsmenna stefnanda, Flugfreyjufélags Íslands, verði starfandi í hverju flugi á tímabilinu 1. janúar - 30. j úní 2012 í flugvélum sem stefndi hefur tekið á leigu frá Fram kemur í málinu að í kjölfar greinds dóms Félagsdóms frá 1. mars 2012 fóru fram viðræður milli málsaðila hinn 6. mars 2012 um viðbrögð við niðurstöðu dómsins. Í framhaldi af fundi þessum urðu bréfaskipti milli mál saðila, sbr. bréf stefnda, dagsett 7. mars 2012, og svarbréf stefnanda, dags ett 15. mars 2012, sem liggja fyrir í málinu. Í bréfi stefnda var lögð áhersla á að fyrir lægi sú óum deilda niðurstaða dómsins frá 1. mars 2012 að stefnandi hefði brotið gegn forgangsréttarákvæði kjarasamnings aðila. Til fullnægingar dóminum yrðu ekki gerðar frekari kröfur á hendur stefnanda en að starfandi yrðu fjórar 9 flugfreyjur/flugliðar, þ.e. íslenska r flugfreyjur/flugliðar, sem væru félagsmenn í stefnda, í hverju flugi. Ekki yrði amast við því þótt einnig væri aukaflugfreyja/flugliði umfram lágmarksfjölda í hverju flugi. Í svarbréfi stefnanda var ekki fallist á þessa eð dómsuppkvaðningu mun verða skilað fullu félagsgjaldi vegna þeirra fjögurra flugliða sem eru í hverju flugi í flugvélum sem Iceland Express hefur tekið á leigu frá flugrekstraraðilanum CSA Holidays af gerðinni Airbus 320, samkvæmt núverandi fyrirkomulagi þar á. Er þar meðtalin starfandi fyrsta flugfreyja hverju sinni, þ.e. sú sem uppfyllir skilyrði flugrekstrarhandbókar flugrekstraraðila ns, eins og útskýrt hefur verið . Kemur fram í bréfinu að þannig telji stefnandi dómi Félagsdóms fullnægt. Samkvæmt 14. gr. laga nr. 80/1938 er stéttarfélögum, félögum atvinnurekenda og einstökum atvinnurekendum heimilt að gera verkföll og verkbönn í þeim tilgangi að vinna að framgangi krafna sinna í vinnudeilum og til verndar rétti sínum samkvæmt lögum þessum, með þeim sk ilyrðum og takmörkunum einum, sem sett eru í lögum. Vegna svonefndrar friðarskyldu, sem leidd verður af 14. gr. laga nr. 80/1938, sbr. og 1. tölul. 17. gr. laganna og dómaframkvæmd, verður vinnustöðvun ekki beitt á gildistíma kjarasamnings nema í sérstökum undantekningartilvikum. Slík undantekning felst í niðurlagi 1. tölul. 17. gr. laga nr. 80/1938, en samkvæmt þessum tölulið lagagreinarinnar er óheimilt að hefja vinnustöðvun ef ágreiningur er einungis um atriði sem Félagsdómur á úrskurðarvald um nema til fullnægingar úrskurðum dómsins. Milli málsaðila í máli þessu er í gildi kjarasamningur, sem að stofni til er frá 14. apríl 2005, og reynir því á þessa undantekningu í málinu, enda byggist hið boðaða verkfall á henni. Hafi verið kveðinn upp dómur í Félagsdó mi er samkvæmt framansögðu heimilt að knýja samningsaðila til efnda hvort sem kjarasamningur er í gildi eða ekki. Hins vegar verður að gera þá almennu kröfu að dómur, sem þannig á að knýja fram með verkfalli, fjalli beint og skýlaust um skyldu þess sem vin nustöðvun á að beinast gegn, sbr. Fd. 1963, V:127. Eins og fram er komið var með dómi Félagsdóms frá 1. mars 2012 tekin til greina viðurkenningarkrafa Flugfreyjufélags Íslands, eins og hún var fram sett samkvæmt breyttri kröfugerð, sbr. tilvitnað dómsorð hér að framan. Var viðurkennt að stefndi í því máli, Iceland Express ehf. , hefði brotið gegn ákvæðum gr. 01 - 12 í 1. kafla kjarasamnings aðila um forgangsrétt félagsmanna stéttarfélagsins til starfa um borð í is þrír félagsmenn stefnanda, Flugfreyjufélags Íslands, verði starfandi í hverju flugi á tímabilinu 1. janúar 30. júní 2012 í flugvélum sem stefndi hefur tekið á leigu frá flugrekstraraðilanum CSA Holidays af gerðinni Airbus 320 . Samkvæmt þessu fer ekki á milli mála að með greindum dómi Félagsdóms var einungis skorið úr um það að Iceland Express ehf. , stefnda í umræddu máli, bæri að fullmanna umræddar flugvélar á greindum tíma 10 flugfreyjum er væru félagsmenn stéttarfélagsins. Um annað var ekki dæmt, þar á meðal hvorki áskilnað um þjóðerni, rétt til félagsaðildar að Flugfreyjufélagi Íslands né annað sem gat orðið þrætuefni á milli málsaðila. Af gögnum málsins verður ráðið að í kjölfar dómsins hafi komið fram skilningur á dóminum af hálfu stefnda um atriði sem ekki voru til úrlausnar í dóminum, sbr. bréf stéttarfélagsins, dags ett 7. mars 2012, þar sem fram kemur að samkvæmt niðurstöðu því að hafa erlendar flugfreyjur/flugliða vi flugfreyjur, auk þess sem viðruð er tiltekin lausn á ágreiningsefni málsaðila með éfi s tefnanda, dagsettu 15. mars 2012, var hugmyndum stefnda hafnað, en í þess stað sett fram lausn sem í meginatriðum virðist byggjast á einhvers konar félagsaðild hinna tékknesku flugfreyja að Flugfreyjufélagi Íslands. Samkvæmt framansögðu hefur af hálf u stefnda komið fram túlkun á niðurstöðu umrædds dóms sem á sér ekki beina stoð í dómsorði, auk þess sem réttur til félagsaðildar að stefnda hefur dregist inn í málið sem engri úrlausn sætti með dóminum, en það atriði kann að hafa þýðingu í deilu málsaðila um efndir dómsins og vera sjálfstætt úrlausnarefni. Við þær aðstæður, sem hér hefur verið lýst, þar sem berlega kemur fram að ákvörðun um vinnustöðvun hefur um veigamikil atriði verið byggð á skilningi á umræddum dómi, sem ekki á sér stoð í skýlausu og ó tvíræðu dómsorði, auk þess sem ljóst er að uppi er ágreiningur um hvort dóminum verði fullnægt með félagsaðild að stefnda eða möguleikum á henni, verður ekki talið, í ljósi þeirra krafna sem gera verður til vinnustöðvunar á þeim grundvelli sem hér um ræðir , sbr. 1. tölul. 17. gr. laga nr. 80/1938, sem að framan er lýst, að stefndi hafi fullnægt lögmæltum skilyrðum til vinnustöðvunar. Samkvæmt framansögðu ber að fallast á það með stefnanda að hið boðaða verkfall sé ólögmætt. Er þá ekki þörf á að fjalla frek ar um aðrar málsástæður stefnanda fyrir dómkröfu sinni. Er krafa stefnanda því tekin til greina, eins og í dómsorði segir. Eftir þessum úrslitum verður stefndi dæmdur til að greiða stefnanda málskostnað sem þykir hæfilega ákveðinn 250.000 krónur. D ó m s o r ð: Verkfall stefnda, Flugfreyjufélags Íslands, sem boðað var með bréfi, dagsettu 22. mars 2012, vegna starfsmanna Iceland Express ehf., og koma á til framkvæmda 30. mars 2012, er ólögmætt. 11 Stefndi , Alþýðusamband Íslands vegna Flugfreyjufélags Íslands , greiði stefnanda, Samtökum atvinnulífsins f.h. Samtaka ferðaþjónustunnar vegna I celand Express ehf., 250.000 krónur í málskostnað. Arnfríður Einarsdóttir Ásmundur Helgason Gylfi Knudsen Bryndís Hlöðversdóttir Valgeir Pálsson