1 Ár 2016, miðvikudaginn 6. apríl , er í Félagsdómi í málinu nr. 29/2015 : Félag íslenskra náttúrufræðinga, f.h. A (Bergþóra Ingólfsdóttir hrl.) gegn sveitarfélaginu Garðabæ, sveitarfélaginu Kópavogi og sveitarfélaginu Hafnarfjar ðarbæ v/Heilbrigðiseftirlitis Hafnarfjarðar og Kópavogssvæðis. (Edda Andradóttir hrl.) kveðinn upp svofelldur d ó m u r: Mál þetta var dómtekið 24. febrúar sl. Málið dæma Arnfríður Einarsdóttir dómsforseti, Ásmundur Helgason , Guðni Á. Haraldsson, Elín Blöndal og Gísli Gíslas on. Stefnandi er : Félag íslenskra náttúrufræðinga, Borgartúni 6, Reykjavík, f.h. A . Stefndi er : Sveitarfélagið Garðabær, Garðatorgi 7, Garðabæ, sveitarfélagið Kópavogur, Fannborg 2, Kópa vogi og sveitarfélagið Hafnarfjarðarbær, Strandgötu 6, Haf narfirði, vegna Heilbrigðiseftirlits Hafnarfjarðar og Kópavogssvæðis, Garðatorgi 5, Garðabæ. Dómkröfur stefnanda: Dómkröfur stefnanda eru þær a ð viðurkennt verði að A hei lbrigðisfulltrúi hjá Heilbrigðiseftirliti Hafnarfjarðar og Kópavogssvæðis skuli rað ast í launaflokk sem yfirnáttúrufræðingur í launaflokk 31, skv. kjarasamningi Sambands sveitarfélaga og Félags íslenskra náttúrufræðinga. Þá er þess krafist að viðurkennt v erði að A hafi átt rétt til launa í starfi hjá Heilbrigðiseftirliti Hafnarfjarðar o g Kópavogssvæðis sem yfirnáttúrufræðingur í launaflokki 31 frá 1. nóvember 2014. 2 Jafnframt er gerð krafa um að stefndu verði dæmdir til að greiða stefnanda mál skostnað að mati Félagsdóms auk álags er nemi virðisaukaskatti. Dómkröfur stefnda : Stefndu k refjast þess, saman og hvert fyrir sig, að vera sýknuð af öllum dómkröfum stefnanda. Þá gera stefndu þá kröfu að stefnan da verði gert að greiða stefndu ós kipt má lskostnað að skaðlausu að mati dómsins, að teknu tilliti til virðisaukaskatts. Málavextir Hinn 14. janúar 2014 gerði Heilbrigðiseftirlit Hafnarfjarðar og Kópavogssvæðis ótímabundinn ráðningarsamning við A sem er félagsmaður í stefnanda. Áður mun hún hafa starfað tímabundið í hlutastarfi hjá sömu stofnun . A er með meistarapróf í matvælafræði og BS próf í næringafræði. Í ráðningarsamningnum er kveðið á um að starfsheiti A skuli vera n áttúrufræðingur 2. Ágreinings laust er að um laun og önnur starfskjör A fari eftir kjarasamningi stefnanda við Samband íslenskra sveitarfélaga f.h. þeirra sveitarféla ga og annarra aðila sem hún h efur samningsumboð fyrir , en kjarasamningur þessi var framlengdur með tilteknum br eytingum 30. mars 2014 . Í grein 1.3 í kjarasamningnum segir að röðun starfsheita í launaflokka skuli vera í samræmi við grein 1 í sérákvæðum samn ingsins starfsmenn náttúrufræði stofu, heilbrigðiseftirlits og Þar er kveðið á um að starfsheiti n átt úrufræðings 2 skuli raða í launaflokk 23. Þe ir sem gegna starfi sem náttúrufræðingur 3 er aftur á móti raðað í launaflokk 25 en y firnáttúrufræðingar raðast í launaflokk 31. Í söm u grein er að finna svohlj óðandi skilgreiningu á n áttúrufræðingi 2: irliti eða annarri sambærilegri stofnun, sem vinnur sjálfstætt að verkefnum sem krefjast faglegrar hæfni og sér eftirfarandi hætti í greininni ilbrigðiseftirliti eða annarri sambærilegri stofnun, sem hefur umsjón með verkefnum og/eða málaflokkum sem kref jast faglegrar hæfni og sérþekkingar. Í starfinu getur falist starfsheiti y firnátt úrufræðings lýst með eftirfara ndi hætti: náttúrufræðistofu, heilbrigðise ftirlits eða annarrar sambærilegrar stofnunar. Hann ber ábyrgð á ráðgjöf og starfsáætlunargerð og vinnur að stefnumótun sviðs/deildar/starfsstöðv ar. Hefur mannaforráð þar sem það á við. Einnig heilbrigðisfulltrúi sem ber faglega ábyrgð á því hvor beita sku li viðurlögum skv. 3 Umhverfis - og auðlindaráðherra veitti A leyfi til þess að mega kalla sig heilbrigðisfulltrúa og starfa sem slíkur hér landi með leyfisbréfi sem dagsett er 31. október 2014. Í kjölfarið var hún færð úr launaflokki 23 í launaflokk 25. Hún telur þá ákvörðun vera ranga þar sem henni beri að raða í launaflokk 31 enda falli starf hennar undir starfslýsingu y firnáttúrufræðings e ftir að hún varð heilbrigðisfulltrúi. Ágreiningur um röðun heilbrigðisfulltrúa hjá Heilbrigðisefti rliti Hafnarfjarðar - og Kópavogssvæðis var tekinn fyrir á fundum samstarfsnefndar Sambands íslenskra sveitarfélaga og stefnanda 11. ágúst og 9. september 201 5. Fulltrúar sambandsins féllust ekki á þá kröfu stefnanda að raða skyldi heilbrigðisfulltrúum hjá stofnuninni í launaflokk 31. Lýstu fulltrúar stefnanda því yfir á fundinum 9. september 2015 að röðun heilbrigðisfulltrúa í launaflokk 25 fæli í sér samnings brot þar sem ekki væri gert ráð fyrir röðun heilbrigðisfulltrúa í annað starfsheiti en starf y firná ttúrufræðings. Með bréfi lögmanns stefnanda 19. október 2015 var skorað á Heilbrigðiseftirlit Hafnarfjarðar og Kópavogssvæðis að fallast á kröfur stefnanda. Fram kemur í stefnu að engin viðbrögð hefðu orðið við þessu bréfi. Málsástæður og lagarök stefnand a Stefnandi kveður þau sveitarfélög sem stefnt er í máli þessu hafa falið Sambandi íslenskra sveitarfélaga umboð til að g era kjarasamning þann sem hér sé um þrætt skv. heimild í 5. mgr. 3. gr. laga nr. 94/1986. Það breyti því þó ekki að sveitarfélögin séu aðilar þess samnings og af honum bundin. Af þeirri ástæðu sé þeim stefnt í máli þessu, sbr. 1. mgr. 26. gr. laga nr. 94/1986. Þá kveður stefnandi Heilbrigðis eftirlit Hafnarfjarðar og Kópavogssvæðis vera sérstaka stofnun þeirra þri ggja sveitarfélaga sem ste fnt er , en henni hafi verið komið fót með samkomulagi um skipan heilbrigðisnefndar skv. áskilnaði og heimild 13. gr. laga nr. 7/1998 um hollustuhætti og meng unarvarnir. Efndaskylda samkvæmt kjarasamningi aðila hvíli því á þeirri stofnun í umboði þeirra sve itarfélaga sem að henni standa. Með vísan til þessa sé þeim þremur sveitarfélögum sem aðild eigi að þeim kjarasamningi sem deilan standi um og hafi með sér s amstarf um rekstur heilbrigðiseftirlits stefnt til að þola dóm í þessu máli vegna Heilbrigðiseftirl its Hafnarfjarðar og Kópavogssvæðis. Stefnandi kveður m á l þetta eiga undir Félagsdóm skv. 3. tölul. 1. mgr. 26. gr. laga nr. 94/1986, en ágreiningur máls þes sa l úti að því hvernig raða skuli heilbrigðisfulltrúa í launaflokk skv. gildandi kjarasamningi máls aðila. Stefnandi byggir á því að um röðun starfsmanna stefnda fari samkvæmt samkomulagi um breytingu og framlengingu á kjarasamningi aðila frá 30. mars 2014 , er hafi kveðið á um framlengingu fyrri kjarasamnings með þeim br eytingum sem í 4 þeim nýrri felist . Samkvæmt gr. 1.3 í kjarasamningnum skuli röðun starfsheita í launaflokka vera í samræmi við grein 1 í sérákvæðum. Þar sé fjallað um röðun í launaflokka og s tarfaskilgreiningar. Samkvæmt þeim star faskilgreiningum sem þar greini falli starf heilbrigðisfullt rúans A að skilgreiningu starfs yfirnáttúrufræðings . Þ ví beri að mati stefnanda að raða henni í launaflokk samkvæmt því, þ.e. í launaflokk 31. Í stefnu er g erð grein fyrir efni starfaskilgreiningar Yfirnáttúrufræðings. Hann byggir á því að við skýringu ákvæðisins beri sem endranær að fara eftir orðanna hljóðan og þeim skilningi sem almennt ber i að leggja í ákvæðið. Hann telur að skilgreiningin ber i með sér að heilbrigðisfulltrúar skuli felldir undir nefnda starfaskilgreiningu og í samræmi vi ð það fá laun skv. launaflokki 31 . Um réttindi o g skyldur heilbrigðisfulltrúa sé fjallað í reglugerð nr. 571/2002, sem sett er með stoð í lögum um hollustuhætti og mengunar varnir nr. 7/1998. Samkvæmt 15. gr. þeirra laga, sbr. 4. gr. reglna 571/2002, starfi heilbrigðisfulltrúi í umboði heilbrigðisnefndar og megi engan r áða í slíkt starf sem ekki hafi til þess leyfi ráðherra, sbr. 15. gr. laga 7/1998. Stefnandi byggir og á þ ví að st arfsheiti heilbrigðisfulltrúa sé aðeins að finna í einni starfaskilgreiningu kjarasamningsins, þ.e. í starfi yfirnáttúrufræðings . Því verði ekki litið til annarra starfaskilgreininga við röðun heilbrigðisfulltrúa í launaflokka. Starfsheitið sé auk þess háð sérstöku leyfi frá ráðherra og lögbundið hvaða réttarfylgjur það hafi að me ga starfa sem slíkur, sbr. 1. mgr. 15. gr. laga nr. 7/1998. Af þeirri ástæðu komi engin önnur starfslýsing kjarasa mningsins til greina þegar um sé að ræða heilbrigðisfulltr úa. Ljóst sé af lögum og reglum sem varði störf heilbrigðisfulltrúa að starf þeirra felist í opinberu eftirliti skv. sérlögum og sem slíkir hafi þeir handhöfn opinbers valds í umboði heilbrigðisnefnda. Af þeim sökum séu gerðar sérstakar kröfur um menntun, meðal annars á sviði stjórnsýsluréttar, til heilbrigðisfulltrúa , enda sé þeim æ tlað að beita úrræðum sem krefji st þekkingar á því sviði. Ábyrgð á þeim ákvörðunum sem þeir taki í starfi á grundvelli þessara heimilda sé á herðum þeirra sem einstaklinga og ge ti varðað þá miss i starfsréttinda ef útaf bregði , sbr. 6. gr. reglugerðar nr. 571/20 02 um menntun og skyldur heilbrigðisfulltrúa. Þá byggir stefnandi á því að starfslýsing heilbrigðisfulltrúa, sem sta r fi hjá stefnda beri beinlínis með sér að starf A hei lbrigðisfulltrúa falli í hvívetna að starfaskilgreiningu yfirnáttúruf ræðings samkvæmt kjarasamningi. Finna megi öllum efnisatriðum starfaskilgreiningarinnar stað í starfslýsingu hennar og því beri henni laun sem yfirnáttúrufræðingur skv. kjarasamningi aðil a. Stefnandi byggir sérstaklega á því að í starfi hennar sem heilbri gðisfulltrúa fel ist sú ábyrgð sem stefndi hafi andæft að hún hafi með höndum , sem sé að bera faglega ábyrgð á því hvort beita skuli viðurlögum skv. lögum. Þannig segi berum orðum í starfs lýsingu að starf stefnanda felist í því að annast eftirlit með fyrirt ækjum, 5 stofnunum og umhverfi í samræmi við ákvæði matvælalaga nr. 93/1995, og að framfylgja m eð eftirliti eftir því sem við eigi ákvæðum laga um hollustuhætti og mengunarvarnir og annarra laga og reglu gerða sem heilbrigðisnefndum sé falið að annast framkvæ md á. Í samræmi við þetta hlutverk sé enda gerð krafa um að viðkomandi búi að háskólamenntun í heilbrigðiseftirliti eða skyldum greinum auk sérnáms eða starfsreynslu og réttinda sem heilb rigðisfulltrúi. Sú sé raunin með A sem óumþrætt sé að frá því í lok október 2014 hafi haft sérstakt leyfi ráðherra til þess að starfa sem heilbrigðisfulltrúi, með þeim réttindum og skyldum sem því fylgir að lögum . Stefnandi bendir á að sérstaklega sé fjall að u m heimildir heilbrigðisfulltrúa til að beita þvingunarrúr æ ðum í 26. gr. laga nr. 7/1998. Í tilviki A , sem starfi á sviði matvælaeftirlits sé og að finna sambærilegar heimildir í IX. kafla laga um matvæli nr. 93/1995. Samkvæmt 22. gr. þeirra laga hafi h eilbrigðisnefndir yfirumsjón með opinberu efti rliti með framleiðslu og dreifingu matvæla og í því skyni séu þeim veitt ákveðin úrræði til þess að knýja fram úrbætur, sbr . 30. gr. laganna. Þar sé kveðið á um ýmis þvingunarúrræði eins og áminningar og að kre fjast úrbóta og eftir atvikum, skv. 5. mgr. 30 . gr. laganna, að stöðva starfsemi. Beiting þessara úrræða, á grundvelli þessara sérstöku lagaheimilda og samkvæmt stjórnvaldsreglum og öðrum aðgerðum , hvíli á herðum heilbrigðisfulltrúa eins og A , enda geri bæ ði lög og reglugerðir ráð fyrir því og hún hafi fengið sérstakt lögboðið umboð til þessara starfa. Það sé því rangt sem haldið er fram af hálfu stefnda að heilbrigðisfulltrúar eins og A uppfylli ekki það skilyrði starfaskilgreiningar fyrir yfirnáttúrurfræð inga að bera faglega ábyrgð á því hvort beita skuli viðurlögum sk v. lögum. Þvert á móti uppfylli hún öll lögbundin skilyrði þess að geta beitt þeim úrræðum auk þess sem starfslýsing hennar ber i það beinlínis með sér að í því felist starf hennar meðal annar s. Stefnandi byggir á því að hluti daglegra starfsskyldna A sé beiting þessara þvingunarúrræða. Starf hennar felist m.a. í eftirlitsferðum í fyrirtæki. Hún hafi í sínu starfi umsjón með 183 aðilum á sviði matvælaframleiðslu og matvæladrefingar og annist e ftirl it með því að sú starfsemi sem þar fari fram sé í samræmi við lög um matvæli nr. 93/1995. Því eftirliti sinni hún ein og því komi það í hennar hlut að taka ákvörðun eftir atvikum um það hvort og þá hvaða úrræðum skuli beitt hverju sinni til að knýja f ram ú rbætur. Þannig sé það á hennar valdi og ábyrgð sem heilbrigðisfulltrúa að taka ákvörðun um beiting u viðurlaga, hvort sem um sé að ræða áminningar eða stöðvun framkvæmda eða innköllun matvöru, án atbeina annarrra. Það sé því engum vafa undirorpið að he ilbri gðisfulltrúinn A starfi í samræmi við starfslýsingu heilbrigðisfulltrúa og starf hennar falli í öllu að skilgreiningu kjarasamningsins á starfi yfirnáttúrufræðings. Af þeim sökum beri að fallast á kröfur stefnanda um að Berlindi Ósk verði raðað í laun aflokk samkvæmt því frá því að hún hafi fengið réttindi til að 6 starfa sem heilbrigðisfulltrúi 1. nóvember 2014 og að hún hafi frá þeim tíma átt rétt til launa samkvæmt launaflokki 31. Um lagarök vísar stefnandi til laga nr. 94/1986 um kjarasamni nga opinbe rra starfsmanna, laga nr. 7/1998 um hollus tuhætti og mengunarvarnir, laga nr. 93/1995 um matvæl i sem og reglum sem á þeim byggi . Um málskostnað byggir stefnandi á lögum nr. 91/1991 um meðferð einkamála í héraði. Krafa um virðisaukas katt á málflutning sþóknu n styðjist við lög nr. 50/1988 en stefnandi sé ekki virðisaukaskattsskyldur og ber i því nauðsyn til að fá dóm fyrir skatti þessum úr hendi stefnda. Málsástæður og lagarök stefndu Af hálfu stefndu er tekið fram að A hafi star fað sem heilbrigðisfulltrúi hjá Heilbrigðiseftirliti Hafnarfjarðar og Kópavogssvæðis frá 1. nóvember 2014. Í störfum sínum sinni hún aðallega eftirliti með fyrirtækjum, stofnunum og umhverfi í samræmi við ákvæði matvælalaga nr. 93/1995, sem og laga nr. 7/1 998 um hollustuhætti og men guna rvarnir, eftir því sem við eigi . Fel i st m.a. í ábyrgðarsviði hennar að hafa eftirlit með matvælum, húsnæði, umhverfi, búnaði og umgengni á eftirlitsstöðum, sem og eftirlit með því hvort aðstæður og inn i hald, merkingar og hrei nlæti sé í samræmi við gerðar k röfur, ásamt skráningu, skýrslugjöf og ráðgjöf varðandi matvælaeftirlit. Þá taki A þátt í samstarfsverkefnum með öðrum eftirlitssvæðum, sem og Matvælastofnun, og komi að vinnu við stefnumótun innan st ofnunarinnar eftir því sem við eigi , eins og fram komi í starfslýsingu hennar. Starf A fel i st þannig í því að annars vegar að annast eftirlit og hins vegar að framfylgja eftirliti, samkvæmt ákvæðum laga um hollustuhætti og mengunarvarnir og annarra laga og regl uger ða sem heilbrigðisnefndum sé falið að annast fr amkvæmd á . Stefndu m ótmæla öllum málsástæðum stefnanda og krefjast sýknu af öllum dómkröfum stefnanda. Þau benda á að fjallað sé um ábyrgð og skipulag heilbrigðiseftirlits og heilbrigðisnefnda í lögum nr. 7/1 998. Samkvæmt 12. gr. laga nr. 7/1998 beri svei tarfélög ábyrgð á fjármálum og rekstri heilbrigðiseftirlits á viðkomand i svæði og samkvæmt 13. gr. laganna skuli heilbrigðisnefnd meðal annars sjá um að samþykktum sveitarfélaga, sem settar séu samkvæmt lögunu m, sé framfylgt. Samkvæmt 1. mgr. 15. gr. lagan na skulu heilbrigðisnefndir á hverju eftirlitssvæði ráða heilbrigðisfulltrúa til að annast eftirlit sveitarfélaganna með þeim við fangsefnum sem undir lögin falli. Eingöngu megi ráða í starf heilbrigðisfulltrúa þá sem fengið hafa leyfi ráðherra til starfans . Þá komi og fram að heilbrigðisfulltrúar starfi í umboði heilbrigðisnefndar. Að mati stefndu leiði af framangreindum ákvæðum laga nr. 7/1998 að sveitarstjórnir fari með yfirstjórn þeirra mála sem heilbrigðisn efnd og heilbrigðiseftirlit anni st sem lægra se tt stjórnvöld í umboði sveitarstjórna, sem og 7 heilbrigðisfulltrúar í umboði heilbrigðisnefnda, og á þeirra ábyrgð , sbr. m.a. dóm Hæstaréttar 14. desember 2001 í máli nr. 431/2001 . Að mati stefndu sé starf A sem heilbrigðisfulltrúa á hollustuhátta - og matv ælasviði Heilbrigðiseftirlitsins ekki þess eðlis að það falli að skilgreiningu gu í kjarasamningnum . Í fyrsta lagi ber i að horfa til skilgreiningarinnar í heild sinni, og í öðru lagi geti það ekki haft úrslitaá sé þar gert ráð fyrir því að starfinu fylgi jafnframt fagleg ábyrgð á því hvort beita skuli viðurlögum samkvæmt lögum , sem ekki eigi við um starf A . Þá geti sú staðreynd að heitið ðu og ábyrgð A , enda sé leyfi ráðherra til þess að kalla sig heilbrigðisfulltrúa lágma rkskrafa til að starfa í heilbrigðiseftirliti, sbr. 1. mgr. 15. gr. laga n r. 7/1998 og 1. gr. reglugerðar nr. 571/2002 um menntun og skyldur heilbrigðisfulltrúa. Vísa stefndu því til stuðnings til þess að allir þeir náttúrufræðingar sem starfi hjá heilbrig ðiseftirliti séu jafnframt með leyfi til þess að kalla sig heilbrigðisfull trúa og fall i sem slíkir, þ.e. náttúrufræðingar, undir hinar ýmsu starfsheitaskilgreiningarnar fyrir starfsmenn heilbrigðiseftirlits . Stefndu telja að l jóslega megi ráða af framangre indri starfslýsingu A að starf hennar falli að skilgreiningu f sem áður er getið. Þannig fel i st starf A í því að hafa umsjón með eftirliti á hollustuhátta - og matvælasviði, sem bæði kref ji st fag legrar hæfni og sérþe kkingar. Þá sé auk þess sérstaklega tekið fram í starfslýsingu A að í starfi hennar felist a ðkoma að vinnu við stefnumótun innan stof nunarinnar eftir því sem við eigi. Stefndu telja aftur á móti að lýsing starfsheitaskilgreiningarinnar á starfi A . : Byggja stefndu á því að nau heild sinni og samkvæmt orðanna hljóðan. Þannig sé ótækt að túlka hugtakið svo þ röngt að aðskilja síðustu setninguna að öllu leyti frá fyrri hluta skilgreiningarinnar, enda sé í öllum tilvik um um að ræða heilbrigðisfulltrúa s em jafnframt sé náttúrufræðingur. Þá fel i st það í orðanna hljóðan að staða yfirnáttúrufræðings sé með einhverju móti æðri stöðu annarra náttúrufræðinga. Staða A sé aftur á móti almenn staða náttúrufræðings sem starfi sem heilbrigðisfulltrúi hjá Heilbrigðiseftirlitinu, samhliða öðrum heilbrigðisfulltrúum og undir bæði deildarstjóra og framkvæmdastjóra eftir litsins . Að mati stefndu geti hún þar af leiðandi ekki fallið þar undir. Verði ekki fallist á að hugtakið hliðsjón af skilgreiningunni í heild sinni, sem og að starf A falli þegar af þeirri ástæðu ekki þa r undir, te lja stefndu í öllu falli ljóst að starf A , sem heilbrigðisfulltrúa á 8 hollustuhátta - og matvælasviði, sé ekki með þeim hætti að hún beri faglega ábyrgð á því hvort beita skuli viðurlögum samkvæmt lögunum . Þrátt fyrir að fallist sé á þa ð með stefnanda að ábyrgð á þeim ákvörðunum sem heilbrigðisfulltrúar taki í starfi sé á herðum þeirra sem einstaklinga og geti varðað þá miss i starfsréttinda ef út af bregði , sbr. 6. gr. reglugerðar nr. 571/2002 , sé því með öllu hafnað að það eitt leiði ti l þess að þeir beri faglega ábyrgð á því hvort beita skuli viðurlögum samkvæmt lögum. Stefndu árétta í þessu sambandi að heilbrigðisfull trúar starfi í umbo ði heilbrigðisnefnda, sem starfi á ábyrgð sveitarfélaga. Sé skipurit Heilbrigðiseftirlitsins með þei m hætti að heilbrigði sfulltrúar á hverju sviði starfi undir deildarstjóra, og sé þannig sérstakur deildarstjóri yfir deild hollustuvernda r og matvæla, sem A starfi í, en yfir deildarstjóra sé síðan framkvæmdastjóri Heilbrigðiseftirlitsins. Sérfræðin gar H eilbrigðiseftirlitsins hafi menntun í líffræði, verkfræði og matvælafræði og sé það ákvörðun heilbrigðisnefndar hver vel ji st til stjórnunar starfa. Að mati stefndu sé það raunar starf deildarstjóra , sbr. hér að f raman, sem sé þess eðlis að falla undir náttúrufræðingur til starfsins, en svo sé ekki hjá umræddu Heilbrigð iseftirliti, enda hvergi gerð krafa um slíka menntun í stöðu deildarstjóra í lögum. Væri þá u m að ræða náttúrufr æðing sem bæri sértæka ábyrgð á deild Heilbrigðiseftirlitsins, auk þess að bera ábyrgð á ráðgjöf og starfsáætlunargerð, sem og vinnu að s tefnumó tun deildarinnar. Þá hafi deildarstjóri jafnframt mannaforráð, þ.e. yfir þeim heilbrigðisfulltrúum sem undir hon um starf i . Núverandi deildarstjóri hollustuhátta - og matvælasviðs hjá Heilbrigðiseftirlitinu sé menntaður sem hjúkrunarfræðingur og taki laun sa mkvæmt kjarasamningum sem slíkur. Sérstak lega sé áréttað af hálfu stefndu að deildarstjóri hafi tiltekin stjórnu narvöld, ólíkt almennum heilbrigðisfulltrúum , en ekki sé sjálfgefið að allir heilbrigðisfulltrúar verði deildarstjórar. Þá sé og sérstaklega á þ að bent að sérfræðingar H eilbrigðiseftirlitsins hafi menntun í t.d. líffræði, verkfræði, hjúkrunarfræði og matvæ lafræði. Þá sé það Heilbrigðiseftirlitsins, en ekki aðila að kjarasamningi, að ákveða hvaða starfsmenn velj i st til stjórnunarstarfa. Stefndu te lja að við mat á því hvað átt sé við með viðurlög í skilningi ákvæðisins verð i að líta til þess að í XII. kafla laganna nr. 93/1995, sem ber i heitið að finna ákvæði um að brot gegn ákvæðum laganna og stjórnvaldsreglna , sem sett séu samkvæmt þeim , varði sektum eða fangelsi, sbr. 1. mgr. 30. gr. laganna, sbr. og jafnframt VIII. kafli laga nr. 7/1998. Að mati stefndu ber i enginn heilbrigðisfulltrúi faglega ábyrgð á því hvort beita skuli viðurlögum samkvæmt lögum, sbr. XIII. kafli laga nr. 93/199 5 og VIII. kafli laga nr. 7/1998, þar sem aðeins sé á hendi dómstóla að beita slíkum viðurlögum. Stefndu taka f ram að heilbrigðisnefnd hafi, un dir yfirumsjón Matvælastofnunar, opinbert eftirlit með framleiðslu og dreifingu matvæla, sbr. 1. mgr. 9 22. gr. la ga nr. 93/1995 um matvæli, með síðari breytingum. Í 30. gr. sömu laga sé opinberum eftirlitsaðila veitt heimild til þess að stöðva starfsemi að hluta eða í heild, gefa fyrirmæli um afmengun matvæla, stöðva eða takmarka framleiðslu og markaðssetningu matvæl a og leggja hald á þau þegar rökstuddur grunur sé uppi um að matvælin uppfylli ekki ákvæði laganna eða stjórnval dsregl n a s em hafi verið sett samkvæmt þeim. Þegar opinberar eftir listaðilar leggi hald á matvæli sé þeim heimil förgun þeirra sé það talið nauðs ynlegt, sbr. 3. mgr. sa ma ákvæðis. Í 4. mgr. 30. gr. sé jafnframt að finna tiltekin þvingunarúrræði til þess að knýja á um aðgerðir samkvæmt lögunum, m.a. með því að opinber eftirlitsaðili veiti áminningu eða áminningu og tilhlýðilegan frest til úrbóta. Sa mkvæ mt 4. mgr. 30. gr. laganna skuli stöðvun starfsemi og förgun á vörum því aðeins beitt að um alvarlegt tilvik eða ítrekað bro t sé að ræða eða ef aðilar sinni ekki úrbótum inn an tilskilins frests og sé heimilt að lei ta aðstoðar lögreglu ef með þurfi. Sé um slík brot að ræða geti opinber eftirlitsaðili afturkallað leyfi viðkomandi matvælafyrirtækis til reksturs skv . 9. gr., sbr. 20. gr. laganna, sbr. 5. mgr. 30. gr. laganna. Sinni stjórnandi ekki fyrirmælum innan tilskilins frests geti opinber eftirlitsaði li ákveðið dagsektir þar til úrbætur hafi verið framkvæmdar, sbr. 30. gr. a. laganna, eða jafnvel láta vinna ver k á kostnað hins vinnuskylda ef fyrirmæli um framkvæmd eru vanrækt. Stefndu kveða að v erði talið að með viðurlögum í skilningi starfsheitalýsing ar sé átt við beitingu þvingunarúrræða , svo sem í skilningi 30. og 30. gr. a. laga nr. 93/1995, í tilviki A , tel ji stefndu allt að einu að A geti í starfi sínu ekki borið faglega ábyrgð á því hvort beita skuli s líkum þvingunarúrræðum, enda sé ákvörðun um b eitingu þvingunarúrræða tekin af heilbrigðisnefnd , sbr. og 1. mgr. 22. gr. laga nr. 93/1995, og á ábyrgð sveita rfélaganna, sbr. hér að framan. Ákvörðun um það hvort beita skuli þvingunarúrræðum samkvæmt lögum sé þannig ekki tekin af heilbrigðisfulltrúa, se m ber i þá að sama skapi ekki faglega ábyrgð á henni . Fari því fjarri að mati stefndu að af starf slýsingu A leiði að hún hafi heimild til þess að beita tefli fram. Kæmi hins vegar til þess að taka þyrfti ákvörð un með skömmum fyrirvara vegna sérstakra aðstæðna, gæti A allt að einu ekki teki ð sjálfstæða ákvörðun um beitingu þvingunarúrræða, heldur þyrfti að ráðfæra sig við deildarstjóra og framkvæmdastjóra Heilbrigðiseftirlitsins eftir atvikum, sem bæru þá að sama skapi hina faglegu ábyrgð á ákvörðuninni ásamt heilbrigðisnefnd. Stefndu taka f ram að j afnvel þótt A kunni að vera falið að framfylgja slíkri ákvörðun heilbrigðisnefndar um beitingu þvingunarúrræðis, leiði það ljóslega eitt og sér ekki til þess að hún ber i faglega ábyrgð á því hvort beita skuli viðurlögum samkvæmt lögum, sbr. hér að framan . Að mati stefndu verði að gera skýran greinarmun á eftirliti annars vegar og framfylgd þess og hins vegar ákvörðun um 10 beitingu þvingunarúrræða og ábyrgð á þeirri ákvörðu n sérstaklega, enda um alls eðlisólíkar ráðsta fanir að ræða. Hin síðarne fnda sé þannig verulega íþyngjandi og því til samræmis aðeins á hendi heilbrigðisnefndar að öl lu jöfnu, sbr. hér að framan. Sé A sem h eilbrigðisfulltrúa að taka ákvörðun um beiti t og byggt sé á í stefnu . Með hliðsjón af öllu framangreindu telja stefndu að sýkna beri þá af öllum kröfum stefnanda þar sem starf A sé ekki þess eðlis að það falli að skilgreiningu rufræðings Um lagarök vísa stefndu til laga nr. 7/19 98, um hollustuhætti og mengunarvarnir, e inkum 10. - 15. gr. laganna. Þá vísa stefndu til laga nr. 93/1995 um matvæli, með síðari breytingum, einkum 22. gr., 30. gr. og 30. gr. a. þeirra laga. Enn fremur vísa stefndu til reglugerðar nr. 571/2002 um menntun o g skyldur heilbrigðisfulltrúa. Um málskostnaðar kröfu sína vísa stefndu til XXI. kafla laga nr. 91/ 1991. Niðurstaða Mál þetta á undir Félagsdóm samkvæmt 3. tölulið 1. mgr. 26. gr. laga nr. 94/1986 um k jarasamninga opinberra starfsmanna. Enginn ágreiningu r er um að hin stefndu sveitarfélög standa saman að eftirliti með hollustuháttum og mengunarvörnum innan umdæmismarka þeirra, sbr. 9. tölulið 2. mgr. 11. gr. laga nr. 9/1998 um hollustuhætti og mengunar varnir. Þau hafa komið á fót sérstakri stofnun, Heilbr igðiseftirliti Hafnarfjarðar og Kópavogssvæðis, þar sem heilbrigðisfulltrúar starfa í umboði heilbrigðisnefndar, sbr. 1. mgr. 15. gr. laga nr. 9/1998. Stefndu eru aðilar að þeim kjarasamningi sem um er deilt í málinu, sbr. 4. mgr. 3. gr. laga nr. 94/1986. Sveitarfélögunum Garðabæ, Kópavogsbæ og Hafnarfjarðarkaupstað er því réttilega stefnt til varna í málinu, sbr. 1. mgr. 26. gr. laga nr. 94/1986. Ágreiningur aðila lýtur að því hvaða skilning beri að leg gja í grein 1 í sérákvæði kjarasamnings aðila þar sem tilteknum starfsheitum, sem þar er lýst, er raðað í launaflokka. Telur stefnandi að stefndu hafi brotið umrætt ákvæði kjarasamningsins með því að raða heilbrigðisfulltrúan um A í launaflokk 25 í stað lau naflokks 31, þar sem starf h ennar falli að lýsingu á starfi yfirnáttúrufræðings í sömu grein. Stefndu mótmæla þessu og byggja á því að starf heilbrigðisfulltrúans samrýmist ekki starfslýsingu yfirnáttúrufræðings heldur hafi það réttilega verið fellt undir starfslýsingu náttúrufræðing s 3 í sömu grein kjarasamningsins . Því hafi verið rétt að raða heilbrigðisfulltrúanum í launaflokk 25. Í málavaxtakafla hér að framan er gerð grein fyrir starfslýsingu fyrir annars vegar náttúrufræðing 3 og hins vegar fyrir yfir náttúrufræðing í grein 1 í s érákvæði 11 kjarasamnings aðila. Ekki er vikið að því í greininni hvernig eigi að raða heilbrigðisfulltrúum í launaflokka að öðru leyti en því sem segir í niðurlagi lýsingar á starfi yfirnáttúrufræðings. Ákvæðið verður að túlka í s amræmi við orðanna hljóðan o g í samhengi við önnur ákvæði kjarasamningsins. Dómurinn getur ekki fallist á það að orðalag ákvæðisins styðji að sérhver heilbrigðisfulltr úi í þjónustu sveitarfélaga eigi að teljast yfirnáttúrufræðingur í skilningi kjarasamning sins, enda er þar gerður sér stakur áskilnaður um að viðkomandi beri faglega ábyrgð á því hvort beita skuli viðurlögum. Sá áskilnaður hlýtur að miða að því að afmarka þá heilbrigðisfulltr úa sem bera þá sérstöku ábyrgð sem þar er lýst. Aðrir heilbrigðisfullt rúar eru þá réttilega felldi r undir önnur starfsheiti. Í 15. gr. laga nr. 7/1998 er fjallað um ráðningu heilbrigðisfulltrúa á hverju með þeim viðfangsefnum sem undir Þá er þar vik ið að starfi Ber sveitarstjórnum að setja heilbrigðisfulltrúum starfslýsingar að fengnum tillögum heilbrigðisnefndar. Enn fremur er þar kveðið á um einungis megi ráða í starf heilbrigðisfulltrúa þá sem fengið hafi leyfi ráð herra til starfans. Sérstaklega er tekið fram að heilbrigðisfulltrúar starfi í umboði heilbrigðisnefndar. Þar segir í 1. mgr. 26. gr. laganna að til að k nýja á um framkvæmd ráðstöfu nar samkvæmt lögunum, reglugerðum, samþykktum sveitarfélaga eða fyrirmælum samkvæmt sta lagi talað um að unnt sé að veita áminningu, í öðru lagi áminningu og tilhlýðilegan frest til úrbóta og í þriðja lagi að stöðva eða takmarka viðkomandi starfsemi eða notkun, þar með að leggja hald á vörur og fyrirskipa förgun þeirra. Í 2. mgr. sömu gre inar kemur fram að stöðvun á starfsemi og förgun á vörum skuli því aðeins beitt að um alvarlegri tilvik sé að ræða eða ítrekað brot, sem og ef aðili sinni r ekki úrbótum innan tiltekins frests. Er þá heimilt að leita aðstoðar lögreglu ef með þarf. Í niðurla gi málsgreinarinnar kemur fr am að sé um slík brot að ræða geti heilbrigðisnefnd afturkallað starfsleyfi viðkomandi reksturs. refsiviðurlög, þ.e. sektir og fangelsi, sem sæta ákær umeðferð að undangenginni lö greglurannsókn, sbr. lög nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Þar sem ekki verður séð að heilbrigðisfulltrúar geti borið ábyrgð á beitingu refsiviðurlaga verður lýsing á starfi yfirnáttúrufræðings í grein 1 í sérákvæðum kjarasamning sins ekki skilin á þá leið a ð með viðurlögum í niðurlagi lýsingarinnar sé einungis átt við refsiviðurlög samkvæmt VIII. kafla laganna. 12 Í lögum nr. 7/1998 er ekki kveðið með tæmandi hætti á um verkaskiptingu milli heilbrigðisnefndar og heilbrigðisfulltrúa e ða milli heilbrigðisfulltrúa innbyrðis séu þeir fleiri en einn á viðkomandi eftirlitssvæði. Fer um þá verkaskiptingu eftir starfslýsingu sveitarstjórnar fyrir heilbrigðisfulltrúa, ákvörðun heilbrigðisnefndar sem heilbrigðisfulltrúar starfa í umboði fyrir, og eftir atvikum ákvörðun fr amkvæmdastjóra eftirlitsins, sbr. 15. gr. laga nr. 7/1998. H eimildir einstakra heilbrigðisfulltrúa til að grípa til þeirra úrræða sem mælt er fyrir um í 26 . gr. laganna byggjast á þessum grunni. Sömu m eginreglur um verkskipulags vald eiga við um heilbrigðis fulltrúa sem falið er að starfa að eftirliti samkvæmt lögum nr. 93/1995 um matvæli. Þar er kveðið á um að heilbrigðisnefnd hafi , undir yfirumsjón Matvælastofnunar , opinbert eftirlit með framleiðslu og dreifingu matvæla, sbr. 1. mgr. 22. gr. laganna. Í lögu num kemur síðan þvingunarúrræðum, sbr. 30. gr. laganna, án þess að vikið sé að hlutverki heilbrigðisfulltrúa við töku slíkra ákvarðana. Þannig seg ir í 1. mgr. 30. gr. laganna að opinberum eftirlitsaðila sé heimilt að stöðva starfsemi að hluta eða í heild ef rökstuddur grunur er um að matvæli séu heilsuspillandi, óhæf til neyslu eða valdi tjóni á öðrum hagsmunum imilt að gefa fyrirmæli um a fmengun matvæla, stöðva eða takmarka framleiðslu og markaðssetningu matvæla og leggja hald á þau þegar rökstuddur grunur er um að matvælin uppfylli ekki ákvæði laganna eða stjórnvaldsreglna sem hafi verið sett samkvæmt þeim. Þeg ar lagt sé hald á matvæli er jafnframt tekið fram að sé heimilt að farga þeim sé það talið nauðsynlegt. Til að knýja á um aðgerðir samkvæmt lögunum, tt áminningu og þá jafnframt gefið viðkomandi tilhlýðilegan frest til úrbóta. Þá er 93/1995. Í málinu liggur fyrir starfslýsing , dags. 24. nóvember 2014, fyrir það starf h eilbrigðisfulltrúa sem A gegnir. Þar er ábyrgðarsviði starfsins lýst með eftirfarandi hvort aðstæður og innihald, merkingar og hreinlæti sé í samræmi við gerðar kröfur ásamt skráningum, skýrs lugerð og ráðgjöf varðandi matvælaeftirlit. Þátttaka í samstarfsverkefnum með öðrum eftirlitssvæðum og Matvælastofnun. Aðkoma að Í lýsingu á starfinu segir ast eftirlit með fyrirtækjum, stofnunum og umhverfi í samræmi við ákvæði matvælalaga nr. 93/1995, með síðari breytingum og reglugerðum settum hollustuhætti og mengunarvarnir og annarra laga og reglugerða sem 13 og eftir þörfum, skráningar, sýnatökur, Guðmundur H. Einarsson , framkvæmdastjóri Heilbrigðiseftirlits Hafnarfjarðar og Kópavogssvæðis, sem undirritaði framangreinda starfslýsingu, gaf skýrslu fyrir Félagsdómi. Af skýrslu hans m á ráða a ð heilbrigðisnefn d taki ákvörðun um að beita eftirlitsskyldan aðila þvingunar úrræðum , þ. á m. að stöðva rekstur, framleiðslu eða markaðssetningu á matvælum, en ekki einst akir heilbrigðisfulltr úar. T illögur í þá veru séu mótaðar af framkvæmdastjóra og lagða r fyrir starfsman nafund hjá stofnuninni sem síðan eru lagðar fram á fundi heilbrigðisnefndar. Hins vegar var á Guðmundi að skilja að það falli undir starfssvið heilbrigðisfulltr úa að rita skýrslu r um niðurstöðu eftirlitsheimsókna og birt a fyrir málsa ðila þ ar sem kröfur eru gerðar um úrbætur. Fullyrti hann að langflest mál lykju með því að viðkomandi lagfærði það sem heilbrigðisfulltr úi hefði gert athugasemd við þannig að ekki þyrfti að beita þvingunarvaldi. Af þessu má draga þá ályktun að á grunni gildandi starfslýsingar ha fi viðkomandi heilbrigðisfulltr úi vald til þess að beita svonefndum áminningum og gefa tilhlýðilegan frest til úrbóta samkvæmt a - og b - liðum 4. mgr. 30. gr. laga nr. 93/1995 og eftir atvikum samkvæmt 1. og 2. tölulið 1. mgr. 26. gr. laga n r. 7/1998. Fyrirl iggjandi starfslýsing og önnur gögn málsins hnekkja hins vegar ekki því sem framkvæmdastjóri Heilbrigðiseftirlits Hafnarfjarðar og Kópavogssvæðis staðhæf ði fyrir dómi að einstakir heilbrigðisfulltrúar beri ekki ábyrgð á ákvörðun um að beit a þvingunarúrræðu m ef áminning og frestur til úrbóta skilar ekki árangri. Þau úrræði sem viðkomandi heilbrigðisfulltrúi getur samkvæmt framansögðu gripið til á grundvelli laga nr. 93/1995 og laga nr. 7/1998 fela í sér boð um að tiltekinni aðstöðu eða framl eiðslu verði komi ð í löglegt horf og eftir atvikum bann við starfsemi sem stangast á við fyrirmæli laga eða stjórnvaldsfyrirmæla. Þó að slík fyrirmæli séu óbein þvingunarúrræði verður ekki á það fallist að þau feli í sér orðs. Stefnandi hefur ekki sýnt fram á að leggja beri rýmri merkingu í þá hugtakanotkun sem fram kemur í hinu umdeilda kjarasamningsákvæði , þar sem áskilið er að heilbrigðisfulltrúi beri faglega ábyrgð á beitingu viðurlaga til að hann geti talist yfirnátt úrufræðingur. Ste fnandi hefur ekki fært rök fyrir því að umræddur heilbrigðisfulltrúi beri auk þess a ð hafa mannaforrá ð þar sem það á við, sbr. fyrri liði starfslýsingar fyrir yfirnáttúrufræðing í grein 1 í sérákvæðum kjarasamningsins. 14 Þegar jafnframt er litið til þess sem að framan greinir um skýringu á niðurlagi sömu greinar þykir stefnandi ekki hafa fæ rt sönnur fyrir þ ví að með þeirri ákvörðun að raða heilbrigðisfulltrúanum í launaflokk 25 hafi verið brotið gegn fyrrgreindu kjarasamningsákvæði. Því ber að sýkna stefndu af kröfum stefnanda. Stefndu krefjast óskiptrar greiðslu málskostnaðar úr hendi stefn anda. Í ljósi fra mangreindrar niðurstöðu þykir rétt að stefnandi greiði þeim óskipt 400.000 krónur í málskostnað. D Ó M S O R Ð: Stefndu, Garðabær, Kópavogsbær og Hafnarfjarðarkaupstaður vegna Heilbrigðiseftirlits Hafnarfjarðar og Kópavogssvæðis , eru sýk naðir af kröfum s tefnanda, Félags íslenskra náttúrufræðinga fyrir hönd A . Stefnandi greiði stefndu óskipt 400.000 krónur í málskostnað. Arnfríður Einarsdóttir Ásmundur Helgason Guðni Á. Haraldsson Elín Blöndal Gísli Gíslason