1 Ár 201 4 , mánu daginn 20 . janúar , er í Félagsdómi í málinu nr. 9 /2013 Félag íslenskra náttúrufræðinga gegn íslenska ríkinu kveðinn upp svofelldur d ó m u r: Mál þetta var dómtekið 11. desember 2013. Málið dæma Sigurður G . Gíslason , Gyl fi Knudsen, Kristjana Jónsdóttir, Inga Björg Hjaltadóttir og Elín Blöndal . Stefnandi er Félag íslenskra náttúrufræðinga, kt. 530169 - 4139, Borgartúni 6, Reykjavík. Stefndi er í slenska ríkið, kt. 550169 - 2829 , Arnarhvoli, Reykjavík. Dómkröfur s t efnanda Dómkröfur stefnanda eru þær að eftirtaldar stöður verði felldar út af skrá yfir þau störf hjá stofnunum ríkisins sem eru undanþegin verkfallsheimild og birt var í B - deild stjórnartíðinda með auglýsingu nr. 81, þann 31. janúar 2013: Stofnun Starfsheiti Fjöldi starfa Lyfjastofnun Sviðsstjóri eftirlitssviðs 1 LSH Rannsóknarsvið Náttúrufræðingur á veirufræðideild/bakvakt 2 Veðurstofa Íslands Fag - og vaktstjóri ofanflóðavaktar 1 Veðurstofa Íslands Fag - og vaktstjóri jarðvárvaktar 1 Veðurstofa Íslands Framkvæmdastjóri eftirlits og spásviðs 1 Veðurstofa Íslands Náttúruvárstjóri náttúruvárvaktar 1 Þá er gerð krafa um að stefndi verði dæmdur til að greiða stefnanda málskostnað að mati Félagsdóms. Dómkröfur stefnda Af hálf u stefnda eru gerðar þær dómkröfur að stefndi verði sýknaður af öllum kröfum stefnanda og að stefnanda verði gert að greiða stefnda málskostnað samkvæmt mati dómsins. 2 Málavextir Samkvæmt lög um um kjarasamninga opinberra starfsmanna nr. 94/1986 sætir v e rkfallsheimild opinberra starfsmanna ákveðnum takmörkunum . Í 19. gr. laganna segir að heimild til verkfalls nái ekki til nokkurra hópa starfsmanna og eru þeir taldir í 8 liðum. Í 5. tl. kemur fram að verkfallsheimild nái ekki til þeirra sem starfa við nau Þá kemur fram í 2. mgr. 19. gr. að fyrir 1. febrúar ár hvert skul i ráðherra og sveitarfélög, að undangengnu samráði við viðkomandi stéttarfélög, birta skrár um störf þau sem falla undir ákvæði nefnds 5. tl. Segir að ný s krá taki gildi 15. febrúar næst eftir birtingu. Sé ný skrá ekki birt samkvæmt þessu framlengist síðast gildandi skrá um eitt ár. Þá segir að a ndmæli gegn breytingum á skrám skul i borin fram fyrir 1. mars sama ár og sk u l i ágreiningur um breyti ngar lagður fyrir Félagsdóm sem sker i úr honum til fullnustu. Hi nn 31. janúar 2013 var birt í B deild Stjórnartíðinda auglýsing nr. 81/2013 , dagsett 17. janúar 2013, um skrá yfir þau störf hjá stofnunum ríkisins sem eru undanþegin verkfallsheimild skv. 5. - 8. tl., sbr. 2. mgr. 19. gr. laga nr. 94/1986 og eru framangreind störf sem dómkröfur stefnanda lúta að á þeim lista. Skyldi skráin taka gildi 15. febrúar 2013. Sambærilegar skrár voru birtar árin 2009 til 2012, en höfðu áður ekki verið birtar allt frá á rinu 199 5. Þau störf sem dómkröfur stefnanda beinast að eru á framangreindum lista sem birtur var með auglýsingu nr. 81/2013. Stefnandi kveður að liðin ár hafi stefndi birt nýjar skrár ár hvert án þess að tekið hafi verið tillit til sjónarmiða stefn an d a um það hvaða störf sky ldu undanþegin verkfallsheimild, en þ ar sem lög geri ráð fyrir því að samráð skuli haft um gerð þessarar skr ár hafi stefndi kynnt stefnanda fyrirætlanir sínar í þessum efnum með fr amlagningu lista sem ræddir hafi verið á f undum aðil a. Lítt sem ekki hafi þó verið tekið mið af sjónarmiðum stefnanda í þessu efni og listarnir auglýstir nær alveg eða lítt breyttir. Stefnandi kveður að s íðast hafi fundur með aðilum verið haldinn af þessu tilefni þann 7. janúar 2013 . Á þeim fundi hafi ste fnandi mótmælt framlögðum tillögum stefnda í þessu efni í ýmsum atriðum og óskað frekari rökstuðnings fyrir tillögum stefnda. Á þessum fundi hafi stefnandi mótmælt því sérstaklega að starf sviðsstjóra eftirlitssviðs Lyfjastofnunar yrði undanþegið verkfalls heimild, sömuleiðis að þrír starfsmenn yrðu á bakvakt veirufræðideildar LHS Rannsóknarsviðs en hafi þó samþykkt að einn stæði bakvakt ef til verkfalls kæmi. Þá hafi stefnandi mótmælt því að starfsmenn Veðurstofu Íslands sem beri eftirtalin starfsheiti; f agstjóri/vaktstjóri ofanflóðavaktar, jarðvárvaktar, stjórnun eftirlits - og spásviðs sem og stjórnun náttúruvárvaktar yrðu á listanum. Mótmæli stefnanda við þessari ætlan stefnda hafi verið virt að engu og listinn birtur óbreyttur frá því stefndi hafi kynnt hann stefnanda með fyrrnefndri auglýsingu. 3 Þessu vill stefnandi ekki una, sérstaklega ekki í ljó si þess að síðastliðin ár hafi stefndi haft sama hátt á, tilkynnt um fyrirætlanir sínar með einum fundi en í engu tekið tillit til sjónarmiða stefnanda, utan þess að árið 2012 hafi verið fallist á sjónarmið stefnanda hvað varði bakvakt á veirufræðideild LHS, en þá hafi niðurstaðan orðið sú að einn starfsmaður hafi verið skráður á bakvakt en ekki þrír. Stefnandi hafi því áréttað fyrri afstöðu og mótmælt skrá þes sari með bréfi dags. 28. febrúar 2013, en þ ar hafi verið farið nákvæmlega yfir hvaða undantekningar félagið gæti fallist á að ættu rétt á sér og hverjar ekki. Hafið félagið áskilið sér rétt til þess að láta Félagsdóm skera úr um ágreiningsefnið. Liggur br éf þetta fyrir í málinu. Þá liggur fyrir að aðilar hafi fundað um efni listans og liggja m.a. fyrir í málinu tölvupóstar milli aðila um þetta , en ekki kemur fram að fundað hafi verið um þetta eftir bréfleg andmæli stefnanda dags. 28. febrúar 2013 og liggja engar fundargerðir fyrir um þetta. Við flutning málsins var því lýst yfir af hálfu lögmanns stefnanda að ekki væri byggt á því í málinu sem málsástæðu af hálfu stefnanda að málsmeðferð og undirbúningi ákvörðunarinnar hafi verið ábótavant. Við aðalmeðfe rð málsins gáfu skýrslur Haraldur Sigurjónsson, sviðsstjóri eftirlitssviðs Lyfjastofnunar ríkisins, Ásgeir Erlendur Ásgeirsson, trúnaðarmaður Félags íslenskra náttúrufræðinga og starfsmaður á veirufræðideild LSH, Artúr Löve yfirlæknir veirufræðideildar LSH og Theodór Freyr Hervarsson, framkvæmdastjóri stjórnunar - eftirlits og spásviðs Veðurstofu Íslands. Málsástæður stefnanda Stefnandi kveður að m ál þetta eigi undir Félagsdóm skv. 4. t l . 1. mgr. 26. gr. laga nr. 94/1986, sbr. 2. mgr. 19. gr. sömu laga en á greiningur máls þessa lúti að því hvort stefnda hafi verið heimilt að tilgreina einhliða umþrætt störf á skrá yfir þau störf sem vinna beri í verkfalli skv. 19. gr. laganna. Stefnandi kveður að stéttarfélögum, sem eru samningsaðilar samkvæmt lögum nr. 94/1 986, sé heimilt að gera verkfall í þeim tilgangi að stuðla að framgangi krafna sinna í vinnudeilum, sbr. 14. gr. laganna. Samkvæmt 18. gr. laganna nái verkfall til allra starfsmanna í viðkomandi stéttarfélagi. Ákvæði 14. gr. hafi þannig að geyma meginreglu um verkfallsrétt starfsmanna stefnanda og ber i að skýra allar undantekningar frá þeirri meginreglu þröngt. Stefnandi kveður að t ilgangur vinnustöðvana sé að knýja samningsaðila til samningsgerðar og til þess að vinna að framgangi krafna í kjaradeilum. Í þessu samhengi ber i að líta til þess að verkfallsrétturinn sé óaðskiljanlegur hluti samningsrétt ar stéttarfélaga og njóti sérstak r ar verndar í stjórnarskrá, þ.e. í 1. mgr. 74. gr. og 2. mgr. 75. gr., sbr. og 11. gr. m annréttindasáttmála Evrópu, sbr. lög n r. 62/1994 þar um, auk alþjóðasamþykkta sem Ísland eigi aðild að. Undantekningar á heimildum til að gera 4 verkfall verði því að samræmast þeim sjónarmiðum sem leggja ber i til grundvallar mati á því hvort farið sé gegn 11. gr. MSE. Þannig byggi stefnandi á þ ví að til þess að heimilt sé að skylda starfsmann til að vinna í verkfalli þurfi til að koma lögmælt fyrirmæli sem nauðsyn ber i til í lýðræðislegu þjóðfélagi vegna þjóðaröryggis eða almannaheilla, til þess að firra glundroða eða glæpum , til verndar heilsu eða siðgæði manna eða réttindum og frelsi. Séu undantekningar á verkfallsrétti of rúmar sé enda hætta á að sá tilgangur verkfalls að knýja á um lok vi nnudeilu ónýtist og verkföll dra gist úr hófi. Það sé því beggja hagur að verkföll standi ævinlega sem st ys t og m.a. í þeim tilgangi megi undantekningar á rétti til verkfalla ekki vera svo rúmar að unnt sé að halda up pi starfsemi með lágmarksmönnu n von úr viti. Stefnandi kveður að 19. gr. laga nr. 94/1986 sé lögbundin undantekning frá fyrrgreindri meginreglu 1 4. gr. sömu laga, en þar sé í átta töluliðum talið hvaða starfsmenn/störf séu undanþegin þeim grundvallarrétti starfsmanna að gera verkfall. Samkvæmt 5. tl. 1. mgr. 19. gr. sé þeim sem starfa við nauðsynlegustu öryggisgæslu og heilbrigðisþjónustu óheimil t að gera verkfall. Þannig sé í l agaheimild 5. tl. 1. mgr. 19. gr. laga nr. 94/1986 gert ráð fyrir því að skilyrði 2. mgr. 11. gr. MSE séu uppfyl lt hverju sinni en stefndi hafi hins vegar ekki sýnt fram á að svo sé í reynd í þeim tilvikum sem hér um ræði . Með vísan til þess sem hér hefur verið rakið byggir stefnandi á því að að líta beri á heimild 1. mgr. 19. gr. sem algera undantekning u sem beri að skýra þröngt enda í samræmi við dóma Félagsdóms þar sem á hana hafi reynt, sbr. t.d. dóm í máli nr. 3/1992. Það nægi þ ví ekki að störfin sem um ræði séu nauðsynleg heldur verði þau að vera nauðsynlegust á sviði öryggis - og heilbrigðisþjónustu til þess að heimilt sé að undanskilja þau verkfallsheimild. Um þá nauðsyn hverju sinni ber i stefndi sönnunarbyrði. Stefnandi kveður að þ au störf sem hér er um þrætt séu störf sem stefndi telji að falli undir undantekningu 5. tl. 19. gr. laga nr. 94/1986. Stefndi hafi þó í engu fært fyrir því sérstök rök þannig að fallist verði á að störf þessi varði nauðsynlegustu öry ggisgæslu og heilbrigði sþjónustu eins og ákvæðið geri ráð fyrir. Byggir stefnandi á því að það standi upp á stefnda að sýna fram á það með efnislegum rökum að brýna nauðsyn beri til þess að umþrætt störf ve rði unnin ef til verkfalls k emur . Það hafi stefnd i ekki gert og ber i því að fallast á kröfur stefnanda í máli þessu. Þá byggir stefnandi á því að ekki beri nauðsyn til að þessi störf séu unnin í verkfalli þar sem úrræði 20. gr. laga 94/1986 um ákvörðun sameiginlegrar nefndar, (undanþágunefndar) í þessu skyni (ad hoc) , sbr. 21. gr. , sé beinlínis til þess fallið að unnt sé að gæta meðalhófs við beitingu ákvæðis 19. gr. Vegna þessa sé að mati stefnanda óþarft og í raun óheimilt að hafa við störf í verkfalli fleiri en þá sem brýnasta nauðsyn 5 kref ji á hverjum stað og tíma, þar sem heimilt sé að kalla fleiri til starfa til að afstýra neyðarástandi, sbr. 21. gr. Málsástæður er varða hvert og eitt starf sem umþrætt er 1. Lyfjastofnun: Sviðsstjóri eftirlitssviðs Stefnandi kveður að um starfsemi Lyfjastofnunar fari skv. 3. gr. lyfjalaga nr. 93/1994 . Samkvæmt því hafi stofnunin víðtækt eftirlitshlutverk með markaðssetningu og sölu lyfja. Heimildir stofnunarinnar til að knýja á um úrbætur og ráðstafanir ef farið er gegn þeim reglum sem stofnunin eigi að standa vör ð um samkvæmt lyfjalögum séu samkvæmt 48. gr. þeirra laga, að veita áminningar, leggja á dagsektir, stöðv a starfsemi eða haldlagning að loknum veittum fresti. Eftirlit og aðgerðir stofnunarinnar séu því ekki með þeim hætti að litið verði svo á að þar sé um að ræða bráðaþjónustu eða starfsemi sem felld verði undir hugtökin nauðsynlegasta öryggisgæsla eða heibrigðisþjónusta eins og áskilið sé í 19. gr. laga 94/1986. Stefnandi kveður að s viðsstjóri eftirlitssviðs sé samkvæmt skipuriti stofnunarinnar millist jórnandi sem hafi yfir sjö manns að ráða ef marka m egi lista yfir starfsmenn Lyfjastofnunar. Stofnunin sé opin á skrifstofutíma og ekki unnið á vöktum við eftirlit þetta. Byggir stefnandi því á því að í þessu tilviki sé beiting 20. gr. laga nr. 94/1986, u m undanþágunefnd, nægilegt úrræði ef sérstök neyð skap i st sem kref ji st þess að starfsmaður sé kallaður til starfa á verkfallstíma. Ekki verði annað séð en forstjóri Lyfjastofnunar, sem undanþeginn er verkfallsheimild, geti haft eftirlit með því sem þörf kr efji við þær aðstæður og þá eftir atvikum óskað eftir undanþágu fyrir starfsmann samkvæmt fyrrgreindu. 2. LSH - Veirufræðideild. Bakvakt 3 starfsmenn Stefnandi kveður að Veirufræðideild Lands pítala Háskólasjúkrahúss falli undir þann hluta starfsemi spítala ns sem skilgreind sé sem klínisk þjónusta, rannsóknarsvið. Þar fari fram greining veirusótta, greining og eftirlit með úrbreiðslu HIV og veirusjúkdóma, faraldsfræðilegt eftirlit og fleira. Að jafnaði sé þar starfað frá klukkan 8 til 18 vi r ka daga og um hel gar frá klukkan 12 til 16. Utan þess tíma sé ekki tekið við sýnum til rannsóknar. Með öðrum orðum ; þar sé að jafnaði ekki bakvakt starfand i. Þrátt fyrir það hafi stefndi liðin ár gert kröfu um að í verkfalli starfi 3 náttúrufræðingar á b akvakt hjá stofnuni nni. Því hafi ævinlega verið mótmælt af hálfu stefnanda með þeim rökum að þar sem ekki sé endranær þörf fyrir bakvakt á deildinni verði sú þörf tæpast til á verkfallstíma. Engu að síður hafi stefnandi verið reiðubúinn að fallast á að einn náttúrfræðingur y rði þar á bakvakt í verkfalli á þeim tímum sem stofnunin veiti þjónustu, til þess að koma til móts við óskir stefnda. Hafi það verið gert í ljósi þess að á árum áður 6 hafi þar verið svokölluð stunguvakt þ.e. vakt sem átti að taka við sýnum í neyðartilvik um ef manneskja hafði orðið fyrir sprautustungu sem gæti hafa haft í för með sér alvarlega sýkingu. Sú vakt hafi verið aflögð af hálfu LSH í sparnaðarskyni fyrir nokkrum á rum svo að mati stefnanda skjóti skökku við að vakt sem ekki sé jafnan þörf fyrir sku li þurfa að vera margföld ef til verkfalls kemur. Þrátt fyrir það hafi stefnandi verið og sé reiðubúinn að gera málamiðlun þannig að einn náttúrufræðingur taki að sé r bakvakt ef til verkfalls komi og hafi orðið samkomulag um það árið 2012 eins og auglýsing nr. 77/2012 ber i með sér . Sú breyting sem nú hafi verið gerð með auglýsingu nr. 81/2013 sé því breyting frá fyrr a samkomulagi sem stefnandi fallist ekki á, enda engin rök verið færð fyrir því að brýnustu nauðsyn beri til þessa. 3. Veðurstofa Íslands: Fa g - og vaktstjóri ofanflóðavaktar, fag - og vaktstjóri jarðvárvaktar, framkvæmdastjóri eftirlits og spásviðs, náttúruvárstjóri náttúruvárvaktar Hvað störf þessi varðar byggir stefnandi á því að þessi störf séu ekki þess eðlis að brýnustu nauðsyn beri til að þeim sé sinnt á verkfallstíma með vísan til öryggissjónarmiða. Hér sé um að ræða yfirmenn á afmörk uðum sviðum sem að jafnaði vinni aðeins dagvinnu en standi ekki vaktir. Þetta séu ekki þeir sem vakti mæla eða önnur þau tæki sem notuð séu í þeim tilgangi að sjá hvort yfirvofandi vá sé fyrir hendi á þessum sviðum, þeim verkum sinni aðrir. Ef til verkfalls k emur sé Veðurstofustjóri undanþeginn verkfalli og það sé því unnt að taka allar stjórnunarlegar ákvarðanir meðan á verkfalli standi. Þá sé auk þess hægur v andi að kalla undanþágunefnd saman ef vart verð ur við yfirvofandi vá af einhverju þessu tagi. Hvað varði sólarhringsv aktir á Veðurstofu Íslands hafi stefnandi verið reiðubúinn að fallast á undanþágu fyrir einn starfsmann, ef nauðsynlegt h efur verið talið endranær að hafa reglubundnar 24 stunda bakvaktir. Því sé ekki til að dreifa í þessum tilvikum og því stand i að mati stefnanda ekki rök til að samþykkja undanþágur frá verkfalli vegna þessara starfa. Þá byggir stefnandi og á því að Veðurstofan hafi á liðnu m árum í tengslum við skipulagsbreytingar á stofnuninni fært stöðugt fleiri starfsheiti millistjórnenda inn á hina umþrættu skrá án þess að rökstuðningur fylgi. Þessu hafi stefnandi stöðugt mótmælt en án árangurs. Skip ulagsbreytingar sem slíkar geti ekki a ð mati stefnanda orðið til þess að þörf fyrir nauðsynlegustu öryggisgæslu og heilbrigðisþjónustu vaxi innan stofnunarinnar. Slík a þörf hljóti að verða að skilgreina sérstaklega án tillits til skipurita stofnunar og með hliðsjón af öryggishlutverki hennar . Engum slíkum efnis legum rökum hafi verið hreyft af hálfu stefnda fyrir stöðugri fjölgun þeirra starfsmanna sem krafist sé að vinni í verkfalli. Í öllum þeim tilvikum sem mál þetta varðar kveðst stefnandi í stefnu byggja, auk ofangreinds , á því að ekki ha fi í reynd verið samráð um það hvaða störf skul i undanþæg 7 verkfallsheimild, eins og skylt sé skv. ákvæði 2. mgr. 19. gr. la ga nr. 94/1986 og staðfest hafi verið í dómum Félagsdóms, t.d. í máli nr. 12/1994 frá 15. nóvember sama ár. Hér hafi í reynd verið um að ræða einhliða ákvörðun stefnda þar sem ekki haf i verið færð rök fyrir nauðsyn þessa né tekið tillit til sjónarmiða stefnanda. Lögboðið samráð sé þannig einungis í ásýnd en ekki í reynd, í raun til málamynda. Stefnandi kveður að hann hafi ítrekað og stö ðugt mótmælt þeim listum sem kynntir haf i verið á fundum en lítt sem ekki h afi verið tekið undir röksemdir stefndanda í þessu efni. Stefnandi h af i þó verið reiðubúinn að miðla málum eins og fyrr segi þannig að ef viðkomandi starf kref ji st þess að það sé un nið á sólarhringsvakt allt árið, þá hafi stefnandi fallist á að einn maður sé á bakvakt á verkfallstíma. Hins vegar hafi stefnandi ekki geta ð samþykkt að rök standi til þess að dagvinnumenn sem ekki sinni störfum , sem séu knýjandi störf til að sinna nauðsy nlegustu öryggis - eða heilbrigisþjónustu , vinni meðan á verkfalli stendur. Stefnandi kveður að m eð því að undanþiggja öll framangreind störf frá verkfallsheimild 14. gr. laga 94/1986 sé brotið gegn meðalhófsreglu, enda unnt að kalla saman téða nefnd komi upp tilvik sem bregðast verði við með því að kalla menn úr verkfalli til starfa. Tilgreining stefnda á störfum sem undanþegin skulu verkfalli sé aðeins til þess falli n að verkfall, ef til þess k emur , dragist á langinn, missi þannig marks og verði báðum sam ningsaðilum til tjóns. Loks byggir stefnandi á því að þrátt fyrir að stefnandi hafi ekki fyrr en nú látið á ágreining um birtar skrár reyna fyrir Félagsdómi breyti það engu um rétt stefnanda til þess. Um heimild stefnanda í þessu byggir stefnandi á 2. mgr . 19. gr. laga 94/1986 sem túlka ber i með þeim hætti að stefnandi eigi árlega rétt til þess að bera fram andmæli við birtri skrá og skipti þá ekki máli í þ ví sambandi hvort stefnandi hafi hreyft andmælum við auglýsingum fyrri ára. Um þennan skilning á ákvæ ðinu vísar stefnandi til dóms Félagsdóms í máli nr. 3/1995, dómasafn Fd. X . bindi, bls. 4 40 . Stefnandi byggir málatilbúnað sinn á lögum nr. 94/1986 um kjarasamninga opinberra starfsmanna, Stjórnarskrá lýðveldisins Íslands nr. 33/1944, sérstaklega 74. og 75 . gr., 11. gr. m annréttindasáttmála Evrópu , sbr. lög nr. 62/1994, og varðandi málskostnað á lögum nr. 91/1991 um meðferð einkamála í héraði. Krafa um virðisaukaskatt á málflutningsþóknun styð ji st við lög nr. 50/1988 en stefnandi sé ekki virðisaukaskattssky ldur og ber i því nauðsyn til að fá dóm fyrir skatti þessum úr hendi stefnda. Mál sástæður stefnda S tefndi kveðst ekki fallast á að fella umrædd störf út af skránni og telji hann því að sýkna beri stefnda af öllum kröfum stefnanda. 8 Stefndi byggir á því að í 14. gr. laga nr. 94/1986 um kjarasamninga opinberra starfsmanna sé gert ráð fyrir því að verkfallsheimildin sé takmörkuð, enda sé vísað til skilyrða og takmarkana sem sett séu í lögunum. Slíka takmörkun sé að finna í 19. gr. laga nr. 94/1986, þar sem komi fram til hverra verkfall taki ekki ef til þess er boðað með lögmætum hætti. Þar sé jafnframt tiltekið með hvaða hætti skuli tilgreina og birta þau störf sem ekki er heimilt að leggja niður í verkfalli. Stefndi telur að við túlkun á 19. gr. laganna v erði að leggja til grundvallar að ríkinu sé ætlað að sinna tilteknum grundvallarverkefnum sem séu hverju þjóðfélagi nauðsynleg til þess að öryggi borgara, í víðum skilningi, s é ekki stefnt í voða. Því verði að mati stefnda ekki beitt þrengjandi lögskýringu á þetta sjálfstæða ákvæði laganna um það hvaða störf hægt sé að undanþiggja verkfalli þar sem með því væri skertur réttur almennings til að njóta þess lögboðna öryggis sem ríkisvaldinu sé ætlað að tryggja. Stefndi byggir jafnframt á því að við mat á 19. gr. laga nr. 94/1986 verði að horfa til þess að af hálfu ríkisins hafi verið litið svo á að það hafi ekki gert kröfu til þess að því sé tryggður verkbannsréttur eins og öðrum vinnuveitendum, sem í vinnuréttarfræðum sé talinn sambærilegur verkfallsrétti, h eldur komi réttur þess til að takmarka hvaða störf falli undir verkfallsheimild 14. gr. laganna að hluta til í stað hans. Ríkið geti þannig takmarkað það tjón sem verkfalli sé ætlað að valda, þó það sé útfært með öðrum hætti en h já öðrum vinnuveitendum sem geti gripið til verkbanns til að takmarka það tjón sem verkfall afmarkaðra hópa gæti annars valdið þeim. Stefndi leggur áherslu á að það falli ekki undir lögsögu Félagsdóms að fjalla um túlkun á ákvæðum stjórnarskrár og m annréttindasáttmála Evrópu líkt o g stefnandi virðist byggja á. Hlutverk Félagsdóms komi skýrt fram í lögum nr. 80/1938 um stéttarfélög og vinnudeilur og sé lögsaga dómstólsins skýrð þröngt. Stefndi mótmælir túlkun stefnanda á 5. t l. 1. mgr. 19. gr. laga nr. 94/1986. Sé sú túlkun í engu sa mræmi við það sem fram k omi í greinargerð með frumvarpi því sem varð að lögum nr. 94/1986 . Stefndi kveður að með frumvarpinu hafi fylgt listi, þar sem nefnd hafi verið þau störf sem eðlilegt teldist að féllu ekki undir verkfall ef til þess kæmi. Stefndi te lur að s ú túlkun sem stefnandi seti fram í stefnu sé í verulegu ósamræmi við þá nálgun sem sé að finna í greinargerð með frumvarpin u og löggjafinn hafi byggt á við setningu laganna. Að mati stefnda ber i frekar að horfa til þess lista sem f ylgt hafi með fru mvarpinu og hvaða stefnu megi lesa út úr því hvaða störf þar séu tilgreind og meta út frá því hvort sambærileg sjónarmið eigi við um það hvort þau störf , sem hér sé deilt um , eigi heima á hinum umdeilda lista. Stefndi telur enn fremur að við mat á því hvo rt störf eigi heima á listanum eða ekki sé ekki nægilegt að horfa til þess vinnufyrirkomulags sem sé í gildi á hverjum tíma heldur þurfi að meta sjálfstætt þörf fyrir viðveru. Sé það einkum í ljósi þess að þegar 9 friðarskylda ríki sé starfsmönnum skylt að b regðast við kalli vinnuveitanda eftir vinnuframlagi þeirra utan hefðbundins vinnufyrirkomulags, sbr. 15. og 17. gr. laga nr. 70/1996 um réttindi og skyldur starfsmanna ríkisins. Slík skylda sé ekki eins virk við þær aðstæður sem séu uppi þegar verkfall hef ur verið boðað. Stefndi kveður að í stefnu virðist á því byggt að úrræði 20. gr. laga nr. 94/1986 séu nægileg og beinlínis til þess fallin að unnt sé að gæta meðalhófs við beitin gu 19. gr. laganna. Þessu hafn ar stefndi og vísar til þess sem fram k o m i í at hugasemdum með 19. gr. í greinargerð með frumvarpi að lögum nr. 94/1986 . Stefndi kveður að g reinargerðin geri ráð fyrir að þörf geti verið á víðtækari undanþágu en gert sé ráð f yrir í þeim lista sem tilgreini þau störf sem almennt eigi að vera undanþegin verkfalli. Þar sé ekki gert ráð fyrir, eins og útlistun stefnanda virðist ganga út frá, að nefndin eigi að koma í stað tilgreiningar starfa á undanþágulista. Með vísan til þess sem hér hafi verið sett fram mótmæli stefndi þ eim túlkunum sem stefnandi setji fram sem almennar málsástæður. Stefndi mótmælir því sem röngu og órökstuddu að ekki hafi verið tekið tillit til stefnanda áður en skráin hafi verið birt. Stefndi hafi sinnt lögbundinni skyldu sinni og hafi fullt samráð verið haft við stefnanda við gerð skr árinnar . Lyfjastofnun Sviðsstjóri eftirlitssviðs Stefndi kveður að í lyfjalögum nr. 93/1994 sé fjallað um starfsemi Lyfjastofnunar. Sé kveðið á um margþætt hlutverk stofnunarinnar í 3. gr. laganna. Stefndi byggir á því að Lyfjastofnun sinni mjög sérhæfð um verkefnum. Fáir starfsmenn, jafnvel aðeins einn, hafi nauðsynlega þekkingu á og yfirsýn yfir suma verkþætti. Eðli málsins samkvæmt, ekki hvað síst í þrengingum og niðurskurði, séu það lykilstarfsmenn á borð við sviðsstjóra sem hafi nauðsynlega þekkingu til að bregðast við brýnum verkefnum innan síns sviðs. Stefndi telur ekki eðlilegt að gera ráð fyrir að forstjóri hafi þekkingu á einstökum verkferlum og sérþekkingu sem grípa þurfi til undir ákveðnum kringumstæðum. Forstjóri Lyf jastofnunar á hverjum tíma geti haft þá menntun og faglegan bakgrunn að spanni einstök verksvið, en ekki sé hægt að gera ráð fyrir að slíkt sé sjálfgefið. Stefndi kveður að v erkefni Lyfjastofnunar get i verið mjög brýn og þess eðlis að bregðast þurfi tafarlaust við. Byggir stefndi á því að störf tengd slíkum verkefnum falli sé eitt þessara starfa sviðsstjóri eftirlitssviðs. Sem dæmi um tilvik sem falli undir starf s svið hans megi nefna að innkallanir lyfja geti verið þess eð lis að bregðast þurfi við um leið, jafnvel með stjórnvaldsákvörðun og innköllun til almennings, það er með auglýsingum í fjölmiðlum, til að koma í veg fyrir að alvarlegur skaði hljótist af gölluðu lyfi. Þá geti enn fremur 10 reynst nauðsynlegt að bregðast taf arlaust við komi upp grunur um misferli eða mistök, hvar sem er í framleiðslu - og dreifingarkeðju lyfja, sem og á heilbrigðisstofnunum. Stefndi kveður að l yfjabúðir séu mikilvægur hlekkur í öryggiskerfi þjóðarinnar. Starfsemi lyfjabúða sé háð eftirliti og brýnt sé að bregðast við, hvort sem það er innan eða utan skrifstofutíma, komi upp aðstæður sem kall i á skjót viðbrögð af h álfu eftirlitsmanna. Sama gildi um heildsöludreifingu lyfja og framleiðslu lyfja, það er gera verði ráð fyrir þeim aðstæðum að Lyfjas tofnun geti þurft að grípa inn í, ef þannig ber til og á erfiðleikatímum, til að hafa stjórn á lyf jaframboði. Slíkt falli undir verksvið sviðsstjóra eftirlitssviðs. Samkvæmt 48. gr. lyfjalaga hafi Lyfjastofnun heimild til að stöðva starfsemi og leggja hald á vörur. Ákvörðun og möguleg fr amkvæmd slíkra ráðstafana hvíli á sviðsstjóra eftirlitssviðs eftir því sem við eigi í samráði við forstjóra. Stefndi byggir einnig á því að Lyfjastofnun sé hluti af alþjóðlegu viðvörunarkerfi ( á ensku rapid alert) vegna tilk ynninga um gölluð lyf á m arkaði. Slíkar tilkynningar þurfi að fara yfir og kanna hvort viðkomandi lyf séu á markaði á Íslandi og bregðast við ef svo er . Falli það jafnframt í hlut sviðsstjóra eftirlitssviðs. Stefnd i getur þess að vegna samstarfs Lyfja stofn unar við tollayfirvöld komi fyrir að Lyfjastofnun verði að taka faglega ákvörðun um heimild til tollafgreiðslu lyfja í neyð fyrir hraðsendingar til sjúkrahúsa. Stefndi telur rétt að benda á að þegar á þurfi að halda fari eftirlit, sem og aðrar brýnar aðger ðir, fram utan almenns skrifstofutíma. Stefndi telur að a f framansögðu sé ljóst að á verksviði sviðsstjóra eftirlitssviðs séu fjölmörg verkefni sem varð i nauðsynlegustu öryggisgæslu og heilbrigðisþjónustu, sem mikilvægt sé að sé sinnt hratt og vel. Því sé vísað á bug að forstjóri Lyfjastofnunar geti sinnt starfinu ef þörf krefur , enda sé ekki sjálfgefið að hann haf i þá þekkingu sem til þurfi . Stefndi mótmælir fullyrðingum í stefnu um að ekki sé nauðsynlegt að störf sviðsstjóra eftirlitssviðs séu unnin í ver kfalli. Telur stefndi þvert á mót i afar mikilvægt að starfið sé undanþegið verkfallsheimild. Landspítali Veirufræðideild. Bakvakt þrír starfsmenn Stefndi telur að ekki sé fært að fækka á undanþágulista náttúrufræðinga á veirufræðideild vegna öryggis sjú klinga og samfélags. Veirufræðideildin sé eina veirurannsóknarstofan á landinu og séu rannsóknaraðferðir mjög sérhæfðar. Þá sé sérhæfing meðal náttúrufræðinga innan deildarinnar og mikilvægt að við störf séu sérfræðingar sem bú i yfir mismunandi sérhæfni í rannsóknarvinnu og meðhöndlun sýna. Stefndi leggur enn fremur áherslu á að á veirufræðideild fari fram umfangsmikil greiningarvinna vegna lífshættulegra og bráðra veirusjúkdóma ( einst akra t ilvik a og faraldra) sem ekki þoli bið þannig að hægt sé að hefja vi ðeigandi meðferð og aðrar ráðstaf anir, svo sem einangrun. Þá hafi rannsóknarstofan viðbragðsskyldu vegna 11 farsótta. Til þess að veirufræðideildin geti sinnt lágmarks hlutverki sínu telji stefndi ekki mögulegt að fækka á undanþágulista nátt úrufræðinga . Veður stofa Íslands Fag - og vaktstjóri ofanflóðavaktar, fag - og vaktstjóri jarðvárvaktar, framkvæmdastjóri eftirlits - og spásvips, náttúruvárstjóri náttúruvárvaktar Stefndi kveður að í 3. gr. laga um nr. 70/2008 Veðurstofu Íslands sé lögbundnum verkefnum stofn unarinnar lýst. Meðal verkefna stofnunarinnar sé : yfirvofandi hættu af völdum veðurs og veðurtengdra þátta, jarðskjálfta, eldgosa, Stefndi kveður að í greinargerð með frumvarpi til laganna sé sérstaklega tekið fram að gert sé ráð fyrir auknu væg i þessarar vöktunar enda gegni stofnunin mikilvægu öryggishlutverki við framangreinda vöktun. Þá sé í lögum um veðurþjónustu nánar kveðið á um hlutverk stofnuna rinnar er kemur að miðlun veðurupplýsinga og skyldu stofnunarinnar um að gefa út viðvörun um yfirvofandi hættu af völdum veðurs og veðurtengdra þátta hverju sinni. Stefndi byggir á því að Veðurstofu Íslands beri undir öllum kringumstæðum að sinna þessu öry ggishlutverki, meðal annars til að innviðir samfélagsins skaðist sem minnst. Eitt af lykilhlutverkum stofnunarinnar sé að gefa út viðvaranir og spár fyrir flug og flugvelli innan lofthelgi Íslands en stofnuninni ber i skylda til að koma viðvörunum sínum taf arlaust á framfæri, sbr. 2. mgr. 9. gr. laga nr. 142/2004 um veðurþjónustu. Stefndi bendir á að ef brotalamir verð a á þessari þjónustu geti öll flugumferð til og frá landinu stöðvast. Þar með stöðvi st einnig flutn ingur á nauðsynjavörum og hljóti slíkt að v arða öryggi landsmanna. Stefndi leggur áherslu á að Veðurstofa Íslands hafi ávallt sinnt þessu hlutverki sínu samkvæmt alþjóðlegum samningum við Alþjóðaflugmálastofnunina. Hlutverk stofnunarinnar varðandi samskipti við alþjóðaflugið hafi enn betur verið sk ilgreint frá árinu 2011 þegar Flugmálastjórn Íslands, fyrir hönd Alþjóðaflugmálastofnunarinnar, hafi tilnefnt Veðurstofu Íslands eldgosaeftirlitsmiðstöð ( á ensku state volcano observatory). Með þessu hlutverki ber i stofnuninni að vakta eldfjöll á öllum sti gum og gefa út upplýsingar um stöðu þeirra og viðvaranir um hugsanleg eldgos til alþjóðaflugsins. Stefndi bendir á að gerðar hafi verið skipulagsbreytingar innan Veðurstofu Íslands til þess að stofnunin gæti sinnt bæði hlutverki sínu samkvæmt lögum og hin u útvíkkaða hlutverki. Hafi slíkar breytingar verið gerðar bæði í skipuriti stofnunarinnar og störfum. Til að geta framfylgt lágmarksskyldum í upphafi atburða sé algjörlega nauðsynlegt að þeir aðilar/störf sem tilgreind haf i verið á undanþágulista séu virk . Veðurstofa Íslands verði að geta brugðist við þegar í upphafi atburða, sem haf i lítinn eða 12 engan aðdraganda. Megi þar nefna jarðskjálfta og eldgos. Mikil reynsla hafi skapast innan stofnunarinnar í eldgosunum á árunum 2010 og 2011. Hafi þá verið ljóst hv aða lágmarkskröfum hægt sé að sinna og hver lágmarksfjöldi starfsmanna sé nauðsynlegur til þess að sinna öryggishlutverki stofnunarinnar. Stefndi leggur áherslu á að undanþágulistinn byggi meðal annars á þeirri reynslu. Stefndi kveður að ö ll störfin sem ti lgreind eru á undanþágulista vegna verkfalla séu lykilstörf sem miði að því að uppfylla framangreindar skyldur stofnunarinnar. Litið sé svo á að með störfunum sé einungis haldið uppi þeirri lágmarksþjónustu sem nauðsynleg sé fyrir öryggi samborgaranna vegn a náttúruvár. Um hvert og eitt þeirra starfa, sem stefnandi telur að fella eigi út af skrá yfir störf sem eru undanþegin verkfallsheimild, byggi stefndi á eftirfarandi: Fagstjóri/vaktstjóri ofanflóðavaktar: Þ essi aðili sinni vaktstörfum í sínu hefðbundna starfi. Ef um ofanflóðavá er að ræða komi þessi aðili alltaf inn í ákvarðanatöku vegna sérfræðiþekkingar sinnar, til dæmis um rýmingu. Með undan þágu þessa starfs taki viðkomandi einungis brýnustu verkefni sem ti l falli vegna ofanflóðavár. Stefndi bendir á að þetta starf sé það eina sem geti sinnt ofanflóða eftirliti ef til verkfalls kemur . Fag - og vaktstjóri jarðvárvaktar: Þessi aðili sinni meðal annars stjórnun vegna viðbragða í aðdraganda og/eða í kjölfar stóratburða vegna jarðskjálfta í samráði við framk væmdastjóra eftirlits - og spásviðs, náttúruvárstjóra og viðeigandi fagstjóra, ásamt almennum störfum við jarðváreftirlit. Samkvæmt 3. gr. laga nr. 70/2008 ber i Veðurstofu Íslands að vakta, spá fyrir um og gefa út viðvaranir vegna náttúruvár, þar með talið jarðvár. Fyrirvarinn geti verið skammur og stundum enginn og því sé mikilvægt að hafa einn starfsmann til staðar til að vakta og gefa út viðvaranir vegna jarðhræringa. Stefndi telji það brýnt vegna öryggissjónarmiða að þessi aðili geti sinnt störfum sínum án tafa vegna sérfræðiþekkingar hans. Með undanþágu þessa starfs taki viðkomandi einungis brýnustu verkefni sem t il falli vegna jarðváreftirlits. Stefndi vekur athygli á því að þetta starf sé það eina sem geti sinnt jarðvár eftirliti ef til verkfalls kemur . Framkvæmdastjóri eftirlits - og spásviðs: Eitt af hlutverkum framkvæmdastjóra sé að vinna með stjórnvöldum og hagsmunaðilum, innlendum sem erlendum, vegna náttúruvár. Veðurstofa Íslands sé skuldbundin af alþjóðasamningum til þess að sinna eftirliti og upp lýsingagjöf, til dæmis til alþjóðaflugsins. Sem fyrr greini hafi stofnunin fengið, árið 2011 , aukið hlutverk í því samhengi sem eldgosaeftirlitsmiðstöð. Stefndi telur brýnt að upplýsa og gæta samráð s í hvívetna þegar atburðir eigi sér stað og þá sérstakleg a í upphafi þeirra. 13 Náttúruvárstjóri: Náttúruvárstjóri stýri viðbragðsáætlunum stofnunarinnar og samhæfing u verkefna er varði náttúruvá. Hann forgang s raði verkefnum í váatburðum og sjái um samskipti við stjórnvöld og almannavarnir. Vegna öryggissjónarmiða sé mikilvægt að náttúruvárstjóri stýri aðgerðum til að geta framfylgt lágmarksþjónustu, samþættingu starfa og upplýsingagjöf til lykilaðila í samfélaginu , sérstaklega í upphafi atburða. Stefndi byggir á því að öll þessi störf séu það brýn með tilliti til nauðsynlegustu öryggisgæslu að ekki sé rétt að taka þau af skrá yfir störf sem undanþegin séu verkfallsheimild, sbr. 19. gr. laga nr. 94/1986. Sé þeim ekki sinnt í verkfalli geti það skapað gríðarlega hættu og röskun á almannaöryggi. Til stuðnings kröfum s tefnda um málskostnað v ísar stefndi í öllum tilvikum til XXI. kafla laga n r. 91/1991 um meðferð einkamála. Forsendur og niðurstaða Mál þetta á undir Félagsdóm samkvæmt 4. tölul. 1. mgr. 26. gr. laga nr. 94/1986, um kjarasamninga opinberra starfsmanna. Ágreiningur í máli þessu lýtur að tilgreindum störfum í skrá stefnda yfir þau störf sem undanþegin eru verkfallsheimild samkvæmt 5. - 8. tl . , sbr. 2. mgr. 19. gr. laga nr. 94/1986, sbr. auglýsingu nr. 81 frá 17. janúar 2013, sem birt var í B - deild Stjórnart íðinda 31. janúar 2013 , sbr. og fyrri skrár nr. 77 frá 17. janúar 2012, nr. 90 frá 17. janúar 2011, nr. 72 frá 15. janúar 2010 og nr. 92 frá 16. janúar 2009. Fram kemur í málinu að frá 1995 hafi slíkar skrár ekki verið gerðar, uns síðastgreind skrá var ger ð 2009. Nánar tiltekið varðar ágreiningurinn sjö störf, sem tilgreind eru í skránni, eitt hjá Lyfjastofnun, tvö hjá Landspítala - háskólasjúkrahúsi og fjögur störf hjá Veðurstofu Íslands, sbr. dómkröfur stefnanda hér að framan, þar sem nánari grein er gerð fyrir því um hvaða störf er að ræða. Af hálfu stefnda er byggt á því að greind störf falli undir 5. tölulið 1. mgr. 19. gr. laga nr. 94/1986 þar sem svo er mælt fyrir að heimild til verkfalls samkvæmt 14. gr. laganna nái ekki til þeirra starfsmanna sem s tarfa við nauðsynlegustu öryggisgæslu og heilbrigðisþjónustu. Stefnandi telur hins vegar að stefnda hafi ekki tekist að sýna fram á að umrædd undantekning frá verkfallsheimild taki til greindra starfa, enda beri að skýra undantekningar frá meginreglu 14. g r. laganna um verkfallsheimild þröngt. Þá er því haldið fram af hálfu stefnanda að stefndi hafi ekki gætt samráðs við stéttarfélagið svo sem boðið sé í 2. mgr. 19. gr. laga nr. 94/1986. Eins og fram er komið lýsti lögmaður stefnanda því hins vegar yfir við flutning málsins að ekki væri gert að málsástæðu fyrir dómkröfum að undirbúningi og meðferð málsins af hálfu stefnda við gerð skrárinnar h efði verið áfátt. 14 Með lögum nr. 94/1986 var lögfest sú meginregla að þeim starfsmönnum ríkisins, sem lög nr. 38/1954 tóku til, sbr. nú lög nr. 70/1996, sé heimilt að gera verkfall með þeim takmörkunum einum sem tilteknar eru í lögunum. Af því leiðir að ákvæði um undantekningar frá þessari meginreglu lúta þrengjandi lögskýringu. Af greindri meginreglu leiðir að ef ágrein ingur er um tilgreiningu á skrá samkvæmt 2. mgr. 19. gr. laga nr. 94/1986 verði sá, sem gefur út slíka skrá, að sýna fram á að tilgreining þar sé ekki umfram það, sem þörf er á til að nauðsynlegustu öryggisgæslu og heilbrigðisþjónustu verði haldið uppi. S amkvæmt 14. gr. laga nr. 94/1986 er stéttarfélögum, sem eru samningsaðilar samkvæmt lögunum, heimilt að gera verkfall og samkvæmt 18. gr. laga þessara tekur það til allra starfsmanna í viðkomandi stéttarfélagi hjá þeim vinnuveitanda, sem verkfall beinist g egn, nema þeim sé óheimilt að leggja niður störf samkvæmt lögunum. Samkvæmt 5. t l. 1. mgr. 19. gr. laga nr. 94/1986, sbr. 56. gr. laga nr. 70/1996, er þeim sem starfa við nauðsynlegustu öryggisgæslu og heilbrigðisþjónustu óheimilt að gera verkfall. Samkvæm t 2. mgr. greinar þessarar skulu ráðherra og sveitarfélög, að undangengnu samráði við viðkomandi stéttarfélög, birta fyrir 1. febrúar ár hvert skrár um störf þau sem falla undir ákvæði 5. - 8. t l. fyrri málsgreinar greinarinnar. Tekur ný skrá gildi 15. febrú ar næst eftir birtingu. Sé ný skrá ekki birt samkvæmt framangreindu framlengist síðast gildandi skrá um eitt ár. Andmæli gegn breytingum á skrám skulu borin fram fyrir 1. mars sama ár og skal ágreiningur um breytingar lagður fyrir Félagsdóm sem sker úr hon um til fullnustu. Tekið skal fram að Félagsdómur hefur túlkað 2. mgr. 19. gr. laga nr. 94/1986 svo að stéttarfélög hafi rétt til þess að bera árlega fram andmæli við skrá og ekki skipti máli í því sambandi hvort andmælum hafi verið hreyft við auglýsingum f yrri ára eða ekki, sbr. m.a. dóma Félagsdóms frá 9. desember 1994 (Fd. X:282), 25. september 1995 (Fd. X:440) og 30. október 1995 (Fd. X:453). Í samræmi við 2. mgr. 19. gr. laga nr. 94/1986 birti stefndi greinda skrá með auglýsingu nr. 81 frá 17. janúar 2 013 í B - deild Stjórnartíðinda. Stefnandi gerði athugasemdir með bréfi, dags. 28. febrúar 2013. Ekki verður séð að stefndi hafi aðhafst neitt í tilefni af bréfi þessu. Þess er að geta að í fjölmörgum dómum Félagsdóms hefur á það reynt hvernig túlka ber ákv æði III. kafla laga nr. 94/1986 um verkfallsrétt opinberra starfsmanna og undanþágur frá þeim verkfallsrétti, síðast í dómi frá 20. maí 2001 í málinu nr. 11/2001. Að því er varðar framkvæmd á hinni lögskipuðu samráðsskyldu, sem mælt er fyrir um í 2. mgr. 19. gr. laga nr. 94/1986, hefur Félagsdómur slegið föstu að í henni felist að stéttarfélögum sé veittur hæfilegur frestur til að kynna sér fyrirhugaðar breytingar og komi fram athugasemdir fari fram viðræður milli aðila og leitað verði samkomulags áður en skrá er gefin út, sbr. m.a. dóma Félagsdóms frá 4. júní 1992 (Fd. IX:506), frá 15. janúar 1996 (Fd. X:534) og ofangreindan dóm frá 20. maí 2001 í málinu 15 nr. 11/2001. Þá hefur umboðsmaður Alþingis í tvígang fjallað um þessi málefni, sbr. álit frá 21. septem ber 1990 í málinu nr. 241/1990 (SUA 1990:176) og álit frá 6. ágúst 1997 í málinu nr. 1747/1996 (SUA 1997:246). Hér að framan er rakið hvernig stefndi stóð að undirbúningi að gerð skrárinnar, meðal annars með því að afla rökstuðnings frá viðkomandi stofnun um, en undirbúningi lauk með fundi með fulltrúum stefnanda hinn 7. janúar 2013. Í kjölfarið gaf stefndi skrána út án þess að athugasemd ir stefnanda hefðu haft áhrif á efni skrárinnar . Þar sem stefnandi byggir, eins og fyrr segir, dómkröfur sínar ekki að ne inu leyti á því að undirbúningi og málsmeðferð stefnda við útgáfu skrárinnar hafi verið áfátt verður ekki frekar um þetta fjallað og látið við þetta sitja. Víkur þá að efnislegri úrlausn málsins um þau einstöku störf sem ágreining ur er um milli aðila má lsins. Stefnandi hefur krafist þess að staða sviðsstjóra eftirlitssviðs Lyfjastofnunar verði felld út af umræddum lista en stefndi hefur hafnað þessu eins og að framan greinir. Við skýrslugjöf vitnisins Haraldar Sigurjónssonar sviðsstjóra kom fram að 7 st arfsmenn væru undir hans stjórn á eftirlitssviði og væru þeir ekki allir náttúrufræðingar. Kom jafnframt fram að á eftirlitssviðinu væri sinnt verkefnum sem væri óhjákvæmilegt að sinna, en ekki væri hann sjálfur nauðsynlegur og óhjákvæmilegur hlekkur í þei rri keðju og geti einhver annar starfsmaður sviðsins sinnt þeim. Ekki væri það í sjálfu sér skilyrt við þetta tiltekna starf. Kom jafnframt fram hjá vitninu að í þeim tilfellum sem flytja þarf lyf til landsins í neyðartilfellum myndi það ekki stranda á fja rveru vitnisins og einhver annar gæti sinnt því ef til kæmi. Að þessu virtu, sem og gögnum málsins, þykir stefndi ekki hafa sýnt fram á það að vegna nauðsynlegustu öryggisgæslu og heilbrigðisþjónustu beri að fella umrætt starf undir 5. tl. 1. mgr. 19. gr. laga nr. 94/1986. Ber því að fallast á kröfur stefnanda um að umrædd staða verði felld út af téðum lista. Stefnandi hefur krafist þess að tvær bakvaktastöður náttúrufræðinga af þremur á veirufræðideild Landspítala - háskólasjúkrahúss verði felldar af hi num umþrætta lista, en stefndi hefur hafnað þessu. Í framburði Ásgeirs Erlends Ásgeirssonar , starfsmanns veirufræðideildar , kom fram það mat að hægt væri að halda úti lágmarksstarfsemi deildarinnar með einum starfsmanni, en öndverð sjónarmið komu fram við skýrslugjöf Artúr s Löve lækni s á deildinni, sem kvað þurfa þrjá starfsmenn á bakvakt. Ekki eru í sjálfu sér efni til þess að mati dómsins að draga það í efa að ófært sé að starfsemi deildarinnar liggi alfarið niðri og þykir stefndi hafa sýnt fram á að star fsemi deildarinnar sé nauðsynleg til að nauðsynlegustu öryggisgæslu og heilbrigðisþjónustu sé sinnt. Allt að einu hafa þó ekki verið færð fyrir því viðhlítandi rök að mati dómsins að þeirri nauðsynlegu lágmarksstarfsemi verði ekki sinnt af einum manni á ba kvakt, en engin rök eru fyrir því í gögnum málsins eða greinargerð stefnda að þrjá starfsmenn á bakvakt þurfi til að sinna nauðsynlegustu öryggisgæslu og heilbrigðisþjónustu, sbr. 5. tl. 1. mgr. 16 19. gr. laga nr. 94/1986. Ber því að fallast á kröfur stefnan da um að framangreindar tvær stöður verði felldar af listanum. Þá hefur stefnandi krafist þess að fjórar tilteknar stöður hjá Veðurstofu Íslands verði felldar af listanum, en stefndi hefur hafnað því. Í framburði Theodórs Freys Hervarssonar, framkvæmdastj óra eftirlits og spásviðs, kom fram að fyrstu tvær ag - og vaktstjóri ofanflóðavaktar ag - og vaktstjóri jarðvárvaktar séu í raun ekki störf sem slík, heldur sé um að ræða hlutverk tiltekinna starfsmanna, en jafnframt kom fram hjá vi tninu að hann kannaðist ekki við þessa titla eins og þeim er lýst í stefnu og um r æddum lista, heldur væru þetta fagstjórar. Kom fram hjá vitninu að umræddar fjórar stöður væru nauðsynlegar og óhjákvæmilegar til að sinnt væri nauðsynlegustu öryggisgæslu. Ko m fram hjá vitninu að komi til náttúruvár geti fyrstu klukkustundir og jafnvel fyrsta klukkustund skipt mjög miklu og gætu þessir fjórir fleytt nauðsynlegri lágmarksstarfsemi yfir fyrstu klukkustundirnar, en í framhaldinu gæti þurft að reyna á undanþágur f rá verkfalli sbr. 20. og 21. gr. laga nr. 94/1986. Kom fram hjá vitninu að hlutverk fagstjóranna séu mjög mikilvæg og þeir séu báðir mikilvægir hvor á sínu sviði. Fagstjóri ofanflóðavár sé faglega leiðandi um ofanflóðaeftirlit og komi með beinum hætti að t öku ákvarðana um rýmingu húsa og svæða, bæði vegna snjóflóða og aurskriða. Undir hann falli jafnframt viðbragðsáætlanir og efni þeirra. Sama gildi um fagstjóra jarðskjálftavár, en báðir þessir fagstjórar taki mikilvægar ákvarðanir sem sérfræðingarnir sem a nnist mælingar geri ekki. Vegna starfs framkvæmdastjóra eftirlits og spásviðs kom fram hjá vi t ninu að hann sé yfirmaður framangreindra tveggja fagstjóra og samræmi störf þeirra en hafi jafnframt samskipti við hagsmunaaðila og notendur, s.s. ISAVIA, flugfél ög og erlend stjórnvöld, s.s. ef kemur til eldgosa, en um leið og náttúruvá verði myndist gríðarleg þörf fyrir upplýsingar. Þá kom fram hjá vitninu að staða náttúruvárstjóra sé fullt starf og komi hann mikið að samskiptum við almannavarnir og aðra viðbragð saðila komi til slíkrar vár. Þá komi hann að ákvörðunum um rýmingar auk þess að miðla upplýsingum sem þær byggja á, ásamt því að koma að miðlun upplýsinga vegna flugsamgangna. Það er mat dómsins að með framburði téðs vitnis og annars sem að framan er raki ð hafi stefndi rennt undir það nægum stoðum að framangreindar stöður á Veðurstofu Íslands séu þess eðlis að ekki sé tryggt að nauðsynlegustu öryggisgæslu verði sinnt ef þeir starfmenn sem þeim sinna leggi niður störf. Hefur stefnandi ekki hnekkt þessu. S tefnandi hefur vísað til 1. mgr. 74. gr. og 2. mgr. 75. gr. stjórnarskrárinn ar nr. 33/1944, sem og 11. gr. mannréttindasáttmála Evrópu, sbr. lög nr. 62/1994, kröfum sínum til stuðnings, en stefndi hefur hafnað því og vísað til þess að Félagsdómur hafi ekki lögsögu til að fjalla um túlkun á stjórnarskrá og mannréttindasáttmála Evrópu. Ekki verður fallist á það með stefnda að það sé utan lögsögu Félagsdóms að kanna og taka afstöðu til þess hvort tilgreining umræddra starfa á téðum lista sé í andstöðu við tilv itnuð 17 ákvæði stjórnarskrár og m annréttindasáttmála Evrópu , en í þessu sambandi má t.a.m. nefna dóm Hæstaréttar í málinu nr. 270/1999 og dóm Félagsdóms í málinu nr. 9/1999 (Fd. IX:484). Dómurinn fellst hins vegar ekki á það með stefnanda að tilgreining umræ ddra fjögurra starfa á téðum lista sé andstæð tilvitnuðum ákvæðum, enda nauðsynleg vegna almannahagsmuna eins og að framan er rakið. Stefnandi hefur vísað til þess að óþarft sé að tilgreina umrædd störf á listanum enda sé nægilegt öryggi fólgið í heimildu m 20. og 21. gr. laga nr. 94/1986 þannig að komi til vár megi óska eftir undanþágu frá verkfalli fyrir tilgreinda starfsmenn. Á þetta fellst dómurinn ekki. Um er að ræða mismunandi úrræði, ákvæði 20. og 21. gr. miða að því að afstýra yfirvofandi eða byrju ðu neyðarástandi, en ákvæði 5. tl. 1. mgr. 19. gr. miðar að því að störf við nauðsynlegustu öryggisgæslu og heilbrigðisþjónustu leggist ekki af þannig að ekki komi til slíks ástands. Auk þess kom það berlega fram í framburði vitnisins Theodórs Freys, sem a ð framan er lýst, að komi til slíkrar vár þá geta viðbrögð fyrstu klukkustundir, eða jafnvel fyrstu klukkustund, skipt miklu máli. Röksemdir stefnanda um að brýnt sé að verkföll standi sem styst geta ekki breytt þessu, enda hljóta sjónarmið um nauðsynlegu stu öryggisgæslu og heilbrigðisþjónustu að vega þyngra. B er því að sýkna stefnda af kröfum stefnanda að því er varðar umræddar fjórar stöður á Veðurstofu Íslands . Að virtum málsúrslitum þykir rétt að hvor aðila beri sinn hluta málskostnaðar , sbr. 3. mgr . 130. gr. laga nr. 91/1991, sbr. 65. gr. laga nr. 80/1938. D ó m s o r ð: Stefndi skal vera sýkn af kröfum stefnanda um að felld verði af skrá þau störf hjá stofnunum ríkisins sem eru undanþegin verkfallsheimild sem birt var í B - deild Stjórnartíðinda m eð auglýsingu nr. 81, þann 31. janúar 2013, störf f ag - og vaktstjóra ofanflóðavaktar, fag - og vaktstjóra jarðvárvaktar, framkvæmdastjóra eftirlits og spásviðs og náttúruvárstjóra náttúruvárvaktar, öll á Veðurstofu Íslands. F elld eru út af framangreindri s krá störf sviðsstjóra eftirlitssviðs Lyfjastofnunar og tvær bakvaktastöður náttúrufræðinga á veirufræðideild Landspítala h áskólasjúkrahúss - Rannsóknarsviðs. Málskostnaður fellur niður. Sigurður G . Gíslason Gylfi Knudsen Kristjana Jónsdóttir In ga Björg Hjaltadóttir Elín Blöndal